මේ ලිපි මාලාව ගැන, ඔබ බොහෝ දෙනෙකු තුළ, දැඩි උනන්දුවක් ඇති බව, ඒ සම්බන්ධ අදහස් දැක්වීම් මගින් දකින්නට ලැබෙනවා. අපි පුංචි රටක් වුනත්, ත්‍රිවිධ හමුදාවේ සාමාජිකයන් වෙත පිරිනමනු ලබන පදක්කම්, සෑහෙන ගණනක් තිබෙනවා. ඒ අනුව හිතාගන්න පුළුවන් නේද, ලෝකයේ විශාල රටවල, කොපමණ පදක්කම් ප්‍රමාණයක් ඇද්ද කියලා. ලිපි මාලාවේ කලින් කොටස් නොකියවූ අයට, පළමුවැනි කොටස මෙතනින් සහ දෙවැනි කොටස මෙතනින්, කියවන්න පුළුවන්. මෙතෙක් මා ඔබවෙත පදක්කම් හඳුන්වාදීම කළා. අද ඒ පදක්කම් හඳුන්වාදීමේ අවසාන කොටසයි ඉදිරිපත් කරන්නේ.
පසුගිය ලිපිය අපි අවසන් කළේ, ක්‍රියාන්විත මෙහෙයුම් සම්බන්ධව පිරිනැමෙන පදක්කම් පිළිබඳව විස්තර කිරීමෙන්. තවත් වර්ගීකරණ තුනක් තියනවා. ඒවා කෙටියෙන් සලකා බලමු.
5. රාජ්‍යත්වය සහ පරිපාලන භූමිකාව වෙනස්වීම පිලිබඳ අනුස්මරණ පදක්කම්
Coronation/Inauguration Medals
1. ශ්‍රී ලංකා සන්නද්ධ සේවා ප්‍රතිෂ්ඨාපන අනුස්මරණ පදක්කම - 1956
Ceylon Armed Services Inauguration Medal - 1956
මේ පදක්කම මීට පෙර 1951 වර්ෂයේදීද නිකුත්කර තිබෙනවා. නමුත් අද එය භාවිතයේ නැහැ. 1956 දී නැවත නිකුත් කළ පදක්කම තමා අද පිළිගන්නේ. ඒ කාලයේ ත්‍රිවිධ හමුදා සේවයේ යෙදී සිටි සියලු නිලයන්ට මෙය හිමිවුණා. මැද රතු පැහැති පළල තීරුවකින් යුත් පීත්ත පටියේ දෙපස රිදී, කහ, කොළ, ගුරු, යන පැහැයෙන් යුත් වර්ණ තීරු ඇති අතර, ඉදිරිපස, ශ්‍රී ලංකාව ජනරජයක් වීමට පෙර භාවිත කල රාජ්‍ය ලාංඡනයත්, පසුපස II වැනි එළිසබෙත් රැජිනගේ රූපයත්, දකින්නට ලැබෙනවා. මිශ්‍ර ලෝහයෙන් නිමවූ, ලෝකඩ පැහැති පදක්කමක්.
2. II වැනි එළිසබෙත් රැජිණියගේ මෞලි මංගල්‍ය අනුස්මරණ පදක්කම - 1953
Queen Elizabeth II Coronation Medal - 1953
අද නම් මේ පදක්කම පළඳින කෙනෙක් දකින්නට නැහැ. ඒ කාලයේ සේවයේ යෙදී සිටි යට පමණක් හිමිවූවක්. නමුත් තවමත් වලංගු පදක්කමක්. දෙපස රතු පැහැති තීරු දෙකක් සහ මද කළු තීරුවක් සහිත පීත්ත පටියට පදක්කම අමුණා තිබෙන්නේ කාදුවකින්. ඉදිරිපස රැජිණගේ අනුරුවක් සහ පසුපස බ්‍රිතාන්‍ය කිරීටයේ අනුරුවක් ඇතුලත් වෙනවා. රන් පැහැති ලෝහයකින් නිමවූවක්.
1. ශ්‍රී ලංකා ජනරජයේ සන්නද්ධ සේවා පදක්කම - 1972
Republic of Sri Lanka Armed Services Medal 1972
1972 ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව මගින්, ශ්‍රී ලංකාව ජනරජයක් වීම අනුස්මරණය කිරීම සඳහා මෙම පදක්කම නිකුත් කෙරුණ අතර, එවකට සේවයේ යෙදී සිටි ත්‍රිවිධ හමුදාවේ සියලු නිලයන් වෙත ප්‍රදානය කෙරුණා. රිදී පැහැති පදක්කමේ මුහුණත නව ජනරජයේ රාජ්‍ය ලාංඡනයත්, පසුපස ත්‍රිවිධ හමුදා නිරූපණය වන ලාංඡනයත් ඇතුලත්ව තිබෙනවා. පීත්ත පටියේ, නිල් පැහැති පසුබිමක, රතු, රිදී, කහ, යන වර්ණ වලින් යුත් සිහින් තීරු දෙපස පිහිටා තිබෙනවා.
2. ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාතාන්ත්‍රික සමාජවාදී ජනරජයේ
විධායක ජනාධිපති ධුරය පිහිටවීම අනුස්මරණ පදක්කම - 1978
Executive President Inauguration Medal - 1978
1978 වර්ෂයේදී, ශ්‍රී ලංකාවේ ක්‍රියාත්මක කෙරුණු, නව ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව යටතේ ඇරඹුණු, විධායක ජනාධිපති ධුරය පිහිටවීම ( නව සේනාධිනායකයකු බිහිවීම, එතෙක් සිටියේ අග්‍රාණ්ඩුකාර කාර වරයායි) අනුස්මරණය කිරීම සඳහා, 1978 වර්ෂය වනවිට, ත්‍රිවිධ හමුදා සේවයේ යෙදීසිටි, සියලු නිලයන් වෙත මේ පදක්කම පිරිනැමුණා. රන් පැහැති ලෝහයකින් නිමවූ මේ පදක්කම මගින්, ධර්ම චක්‍රය නිරූපණය කෙරෙනවා. පීත්ත පටිය හරිමැද, රිදී පැහැති සිහින් තීරුවක් තිබෙන අතර, දෙපස එක හා සමාන කළු, රතු, කහ, පැහැති තීරු දක්නට ලැබෙනවා.
6. සංවත්සර අනුස්මරණ පදක්කම්
Anniversary Medals
මෙවැනි පදක්කම් නිකුත් කරන්නේ, කාලීනව අනුස්මරණය කරන විශේෂ සංවත්සර අවස්ථා වලදීයි. එම සංවත්සරය පැවැත්වෙන කාලයේ ත්‍රිවිධ හමුදා සක්‍රිය සේවයේ යෙදී සිටින සියලු නිලයන්ට මේ පදක්කම් පිරිනැමෙනවා.
1. ශ්‍රී ලංකා යුද හමුදා 25 වැනි සංවත්සර පදක්කම - 1974
Sri Lanka Army 25th Anniversary Medal - 1974
ශ්‍රී ලංකා යුද හමුදාව ප්‍රතිෂ්ඨාපනය කර තිබෙන්නේ 1949 අංක 17 දරන යුද හමුදා පනතින්. ඒ අනුව 1974 වර්ෂය වනවිට වසර 25 ක් සම්පූර්ණවීම නිමිත්තෙන් මේ පදක්කම එවකට යුද හමුදාවේ සේවය කල සියලු නිලයන්ට පිරිනමා තිබෙනවා. රිදී පති මිශ්‍ර ලෝහ පදක්කමේ මුහුණත පැරණි සාම්ප්‍රදායික කදු දෙකකට මැදිව පිහිටි ජනරජ ලාංඡනය සහ පසුපස රාජ්‍ය ලාංඡනය පමණක් දැක්වෙනවා. මැද රතු පැහැති තීරුවකින්ද දෙපස නිල් සහ රිදී පැහැති තීරුවලින්ද යුක්ත පීත්ත පටියක් මේ පදක්කමට තිබෙනවා.
මේ ආකාරයටම, නාවික හමුදාවට සහ ගුවන් හමුදාවටද, 25 වැනි සංවත්සර පදක්කමක් සහ 50 වැනි සංවත්සර පදක්කමක්, ඔවුන්ට අදාල වර්ෂ වලදී පිරිනමා තිබෙනවා.
2. ශ්‍රී ලංකා යුද හමුදා 50 වැනි සංවත්සර පදක්කම - 1999
Sri Lanka Army 50th Anniversary Medal - 1999
දීර්ඝ විස්තරයක් කිරීමට අවශ්‍ය නැහැනේ. ඉහත 25 වැනි සංවත්සර පදක්කම නිකුත්කළ ආකාරයටමයි, මේ පදක්කම නිකුත් කර තිබෙන්නේ. ජාතික ධජයේ සහ යුද හමුදා ධජයේ ඇති වර්ණ මෙම පදක්කමේ පීත්ත පටියට ඇතුලත් කර තිබෙනවා. ලෝකඩ වැනි පැහැයකින් යුත් මිශ්‍ර ලෝහ පදක්කමේ ඉදිරිපස සොල්දාදුවකුගේ රූපය, යුද හමුදා ලාංඡනය, 50 ඉලක්කම නිරූපණය වන අතර, පසුපස රාජ්‍ය ලාංඡනය නිරූපණය වෙනවා.
5. 50 වැනි නිදහස් දින සමරු පදක්කම - 1998
50th Independence Anniversary Medal - 1998
1948 පෙබරවාරි මස 4 වැනි දින ශ්‍රී ලංකාව බ්‍රිතාන්‍ය අධිරාජ්‍යයෙන් නිදහස ලබා, 1998 වර්ෂය වනවිට වසර 50 ක් සම්පූර්ණවීම නිමිත්තෙත්, 1998 දී ත්‍රිවිධ හමුදාවේ සේවය කල සියලු නිලයන් වෙත, මේ පදක්කම පිරිනැමුණා. රිදී පති මිශ්‍රලෝහ පදක්කමේ මුහුණත 50 ඉලක්කම සහ නෙලුම් මලක මෝස්තරයක් නිරූපණය වන අතර පසුපස රාජ්‍ය ලාංඡනය තිබෙනවා. කහ රන්වන් පැහැති පීත්ත පටියේ මැද ථ්රිඑඉධ හමුදා නියෝජනය වන වර්ණ පටි යොදා තිබෙනවා.
6. ශ්‍රී ලංකා යුද හමුදා ස්වේච්ඡා බලසේනා ශත සංවත්සර පදක්කම - 1981
Sri Lanka Army Volunteer Fore Centenary Medal - 1981
අපේ රටේ නිත්‍ය හමුදාව පිහිටුවන්නට කලින්, බ්‍රිතාන්‍ය පාලන සමයේදී තමයි යුද හමුදාවක් පිහිටුවා තිබෙනේ. එය, ස්වේච්ඡා හමුදාවක් ලෙසයි පවත්වාගෙන ගොස් තිබෙන්නේ. මේ ගැන පසුව ලියන්නම්. ඒ අනුව, ස්වේච්ඡා හමුදාව, නිත්‍ය හමුදාවට වඩා පරණයි. ශ්‍රී ලංකා ශිෂ්‍යභට බලකාය පවා පිහිටුවා තිබෙන්නේ, 1881 දී. ඒ අනුව, 1981 දී, ශ්‍රී ලංකා යුද හමුදා ස්වේච්ඡා බලසේනාවට, වසර 100 ක් සම්පූර්ණවීම අනුස්මරණය කිරීම සඳහා, එවකට, ශ්‍රී ලංකා යුද හමුදා ස්වේච්ඡා බලසේනාවේ, සක්‍රිය සේවයේ යෙදී සිටි සියලු නිලයන් වෙත, මේ පදක්කම ප්‍රදානය කෙරුණා. පීත්ත පටියේ ඇති කහ සහ කළු වර්ණ වලින් නිරූපණය වන්නේ ස්වේච්ඡා බලසේනාවේ වර්ණ. රිදී පැහැති මිශ්‍ර ලෝහ පදක්කමේ මුහුණත, ස්වේච්ඡා බලසේනා ලාංඡනයත්, පසුපස, ජනරජ ලාංඡනයත් ඇතුලත් වෙනවා.
7. එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයේ සාමසාධක කටයුතු වෙනුවෙන් පිරිනැමෙන පදක්කම්
United Nations Peacekeeping Service Medals
1. එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයේ කොංගෝ පදක්කම
United Nations Congo Medal
1960 දී, කොංගෝ රාජ්‍යය, ප්‍රංශ අධිරාජ්‍ය පාලනයෙන් මිදී, නිදහස් රාජ්‍යයක් වීමත් සමගම, එරට තුළ, දේශපාලන වියවුල් සහ සන්නද්ධ ගැටුම් උත්සන්න වුනා. මේ පිළිබඳව සලකා බැලූ එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය, සාමසාධක හමුදාවක් යෙදවීමට තීරණය කළා. එම සාම සාධක හමුදාවේ සේවය සඳහා, සෑම රටකින්ම පැමිණි ත්‍රිවිධ හමුදා සාමාජිකයන් වෙත, මේ පදක්කම පිරිනැමුණා. මේ පදක්කම අදටත් වලංගුයි. තඹ පැහැයෙන් යුත් පදක්කමේ ඉදිරිපස එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයේ ලාංඡනය ඇතුලත් වෙනවා. මා, මෙම පදක්කම දැක නැහැ.
2. එක්සත් ජාතීන්ගේ සාමසාධක හමුදා පදක්කම - 2004 (හයිටි)
UN Peacekeeping Force Medal - 2004 - (Haiti)
මෙම පදක්කම MINUSTAH යන කෙටි යෙදුමෙන් හඳුන්වනවා. එයින් අදහස් කරන්නේ United Nations Stabilization Mission In Haiti (UNSTAMIH) යන්නයි. MINUSTAH යන්න සෑදී තිබෙන්නේ, මෙම සාම සාධක හමුදා මෙහෙයුමේ, ප්‍රධානතම භූමිකාවක් ඉටුකළ, ප්‍රංශ හමුදා විසින්, ප්‍රංශ භාෂාවෙන්, මෙම මෙහෙයුම හැඳින්වූ, Mission des Nations Unies pour la stabilisation en Haïti යන්නෙහි මුල අකුරු ගෙන, කෙටි යෙදුමක් සැකසීමෙන්. මෙම මෙහෙයුමට සම්බන්ධවූ, ශ්‍රී ලංකා ත්‍රිවිධ හමුදාවේ, නිත්‍ය සහ ස්වේච්ඡා ඒකක වලට අයත් සියලු නිලයන් වෙත, මෙම පදක්කම ප්‍රදානය කෙරෙනවා. පදක්කම ලෝකඩ වැනි ලෝහයකින් නිමවා ඇති අතර, ඉදිරිපස එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයේ ලාංඡනය දක්නට ලැබෙනවා. පීත්ත පටිය ලා නිල්, සුදු, කොළ, තද නිල්, යන වර්ණ වලින් යුක්තයි.
පදක්කම් හඳුන්වාදීම මෙතෙකින් අවසන් වෙනවා. නමුත්, පදක්කම් කතාව තවත් ඉදිරියට යනවා. මෙහිදී මා අවධාරණය කරනවා, අද භාවිතයේ නැති පදක්කම්, මෙම විස්තරයට ඇතුලත් කර නැති බව. ඒ සියල්ල කියන්නට යාම, ලිපිය නීරස වන්නට හේතුවෙතැයි සිතනවා. ඔබ මේ දැනගත්තේ අපේ ත්‍රිවිධ හමුදාවටම පොදුවූ පදක්කම් පමණයි. මා යුද හමුදා සාමාජිකයකු නිසා, යුද හමුදාවට පමණක් ආවේනික පදක්කම් ගැනත්, මෙහි සඳහන් කර තිබෙනවා.
නමුත්, ශ්‍රී ලංකා නාවික හමුදාවට සහ ගුවන් හමුදාවට ආවේනික පදක්කම් ඇති අතර, ඒ පිලිබඳ විස්තර මා නොදන්නා නිසා, ලියන්නට නොහැකිවීම ගැන කණගාටු වෙනවා.
පදක්කම් ලැබුන පලියට ඒවා පළඳින්නට බැහැ. ඒ සඳහා අදාළ හමුදා නියෝග තිබෙනවා. පදක්කම් පැළඳිය යුත්තේ, ඒ හමුදා නියෝග අනුවයි. සෑම පදක්කමකට ම, ජ්‍යොෂ්ඨත්වයක් තිබෙනවා, මේ ලිපියේ මා දක්වා ඇති පදක්කම් පින්තූරවල, කුඩාවට ඉලක්කමක් සඳහන් වෙනවා. එයින් අදහස් කරන්නේ ජ්‍යොෂ්ඨත්වයයි. එමෙන්ම ඔබ දැක ඇති, හමුදා සාමාජිකයන්, මේ පදක්කම්, සෑම නිළ ඇඳුමකම පළඳින්නේ නැහැ. සමහර නිළ ඇඳුම්වල, ඔවුන් පළඳින්නේ වර්ණ පටි විශේෂයක්. ඒ පටි වලින් මේ පදක්කම් නියෝජනය වෙනවා. ඒ තොරතුරු ඊළඟ කොටසේදී සාකච්ඡා කරමු.
2015 ජූනි මස 29 වැනි දින 0041 පැය
