අපි දැකපු කාර් (පළමුවැනි කොටස) - Vintage Cars in Our Time (Part One)

   මතකද මම කලකට පෙර ලිපි පෙළක් ලිව්වා, 'අපි අහපු වෑර්ලස්' කියලා. අද ලියන්න යන්නේ ඒ හා සමානවම ඒ කාලේ අපි දැකපු කාර් ගැනයි. මේ එක එක කාර් ගැන දිග විස්තර ලියන්න හැකියාව සහ මතකය තිබුණත්, සියලුම හැඳින්වීම් හැකිතරම් කෙටියෙන් කරන්න හිතුවා. අද වුනත් විවධ කාර් මෝස්‌තර ගැන උනන්දුවක් දක්වන අය සෑහෙන්න ඉන්නවා. එමෙන්ම විවිධ කාර් මෝස්‌තර රාශියක් තිබෙනවා. ඒ මෝස්‌තර ඉතා වේගයෙන් අලුත් වෙනවා. අපි කුඩා පාසල් සිසුන් හැටියට සිටි කාලේ මේ රටේ තිබුණු සීමිත කාර් වර්ග සහ මෝස්‌තර අපේ මතකයේ හොඳින් තැන්පත් වුණා. ඒ මතකය අවදි කිරීමක් තමයි මේ කරන්නේ. මා හිතනවා මේ කාර් ගැන දන්න අය ඔබ අතර ඇති. ඉතින් එවැනි අයට පුළුවන් මේ ලිපියේ අඩුපාඩු සම්පූර්ණ කරන්න. එහෙනම් පටන් ගනිමුද?

   හැබැයි මේක ලේසි වැඩක් නෙවේ. මතක් වෙන පිළිවෙලටයි මම ලියන්නේ. ඔබ අතරින්, මේ කාර් අපේ රටට ආව කාලය දන්නා කෙනෙක් ඉන්නවනම් කියන්න, මොන රථයද මුලින්ම ආවේ කියලා.

   මගේ මතකයට මුලින්ම එන්නේ මොරිස් වර්ගයේ කාර්. අපි කුඩා කාලයේ වැඩිපුරම දැක්කේ මොරිස් වර්ගයේ වාහන. 1912 දී තමයි මොරිස් සමාගම එංගලන්තයේ ආරම්භ කර තිබෙන්නේ. මෙන්න මගේ මතකයේ ඇති මොරිස් රථ කීපයක්. ඊට පෙර බලන්න මොරිස් ලාංචනය කාලීනව වෙනස්වී ඇති ආකාරය.

ඉහත ඇති මොරිස් එයිට් රථය 1936 දී නිපදවන ලද්දක්.  

  මේ රථයක්  1960 දශකයේදී කෑගල්ල ප්‍රදේශයේ තිබුණා මට මතකයි. නමුත් වඩාත් බහුලවම දකින්න ලැබුනේ මේ පහළින් තියන මොරිස් එයිට් මෝස්තරයයි. 

මෙය මොරිස් එයිට් 'ඊ' මෝස්තරයේ රථයක්

   මොරිස් වර්ගයේ කාර් අතරින් ලංකාවේ අතිශයින්ම ජනප්‍රිය වුණේ මොරිස් මයිනර්, මොරිස් මයිනර් ටුවරර්, සහ මොරිස් 1000 යන මෝස්තරයි. ඒ මෝස්තර පහත දක්වනවා. මොරිස් මයිනර් රථය විශේෂයෙන්ම පාවිච්චි කළේ රියදුරන් පුහුණු කිරීමට සහ කුළී ගමන් යාමට. 

  මේ ඉහත දක්වා තිබෙන මොරිස් මයිනර් 1000 රථයේ විශේෂත්වයක් තියනවා. ඒ තමයි එහි පෙනෙන අර කහ පාට පටි වැනි කොටස් සම්පූර්ණයෙන්ම ලීයෙන් සකසා තිබීම. මේ රථය, මුල් කාලයේදී, තේ වතුවල අධිකාරි වරුන් විසින් පාවිච්චි කරනු ලැබුවා.

  ඒ කාලයේ වාහන පැදවීමේදී බොහෝවිට පාවිච්චි කලේ හස්ත සංඥා බව ඔබ දන්නවා ඇති. නමුත් ඒ කාලයේ සමහර වාහන වල අපූරු ක්‍රමයකට වමට හැරවීම සහ දකුණට හැරවීම පෙන්වන ගැජට්ටුවක් තිබුණා. එය ක්‍රියා කරවුයේ රථයේ සුක්කානම අසළ සවිකර තිබු ණු යාන්ත්‍රික ස්විචයකින්. ඒ ස්විච් එක දැන් වාහනවල තිබෙන වයිපර් ස්විච් එක වගේ. මේ පහත දක්වන්නේ ඒ සංඥා උපකරණයයි. මෙයට කිව්වේ signal hand කියලා. මෙහි ඇතුලේ කුඩා විදුලි බුබුලක්ද දැල්වුනා. 

  

  මොරිස් සමාගමේ වාහන තව බොහොමයක් තියනවා. ඒ සමාගම ගැන විතරක් කතාකරන්න එක ලිපියක් මදිවෙයි. ඒ නිසා කෙටියෙන් කරුණු දක්වනවා. මොරිස් ඔක්ස්ෆර්ඩ් නමින් හැඳින්වෙන වාහන මෝස්‌තර අවම වශයෙන් දෙකක් මට මතකයි. මේ මුලින්ම දක්වන මොරිස් ඔක්ස්ෆර්ඩ් රථය එතරම් ජනප්‍රිය වුණේ නැහැ. 

  නමුත් මොරිස් ඔක්ස්ෆර්ඩ් රථයේ මෙන්න මේ මෝස්තරය අතිශයින් ජනප්‍රියයි. මා අසා තිබෙනවා මේ මෝස්තරය යාපනය ප්‍රදේශයේ විශේෂයෙන් ජනප්‍රියයි කියා. එමෙන්ම මා දැක තිබනවා යාපනය නගරයේ මේ වර්ගයේ රථ සෑහෙන සංඛ්‍යාවක්. 

  

  මොරිස් සමාගමට අනුබද්ධිතව 1924 දී ඇරඹුණු එම්.ජී. සමාගම විසින් ආසන දෙකේ වේගවත් වාහන නිපදවීම ඇරඹුනා. MG යන අකුරු දෙකෙන් කියවුනේ, Morris Garages යන්නයි. මෙම MG වාහන ලොව පුරා අතිශයින් ජනප්‍රිය වුණා. එහි මෝස්‌තර දෙකක් පමණක් පෙන්වන්නම්. මුලින්ම තිබෙන්නේ MG ලාංඡනය එදා සහ අද දැක්වෙන ආකාරයයි.

  

  මේ ඉහත දක්වා ඇති කොළපාට MG රථය සුදු, රතු, වැනි පාට වලින්ද තිබුණා. ඒ කාලේ මේ කාරයක අයිතිකරුවකු වීම අද හමර් රථයක් හිමිකරුවකු වීම වගෙයි.

  මොරිස් කාර් ගැන තවත් දිග විස්තර ලියන්න හැකිවුණත් මා හිතනවා ඉක්මනින්ම තවත් වාහන වර්ගයක් කරා යාම සුදුසුයි කියා. මීළඟට මා ඔබව රැගෙන යන්නේ ඔස්ටින් වර්ගයේ වාහන වෙතයි. මොරිස් වාහන තරම්ම ලංකාවේ පනමක් නොව ලෝකයේම ජනප්‍රියවූ වාහන පෙළක් ඔස්ටින් සමාගමෙන් නිපදවුනා. ඔස්ටින් සමාගමේ ඉතිහාසය 1905 තරම් ඈත අතීතයට දිවටනවා. මා මෙහිදී ඔබවෙත පෙන්වන්නේ ලංකාවේදී බහුලව දකින්නට ලැබුණු මෝස්‌තර කීපයක් පමණයි. ඒ ඒ කාර් මෝස්තරය අදාළ පින්තූරයේම සඳහන් කර තිබෙනවා. මුලින්ම තිබෙන්නේ ඔස්ටින් ලාංඡනය, විවිධ කාල වකවානු වලදී වෙනස්වී ඇති ආකාරයයි. 

  

  ඔස්ටින් කාර් අතරින් බොහොම ජනප්‍රිය, මහේශාඛ්‍ය කාර් එකක් වුණේ ඔස්ටින් ඒ 55 කේම්බ්‍රිජ් රථයයි. මට මතකයි මගේ ලොකු අක්කා 1968 වසරේදී මනමාලියකවී ගමන්ගත්තේ මේ රථයකින් බව. ඒ කාලයේ, මට මතක හැටියට, 'පුංචි බබා' චිත්‍රපටියේ හෝ වෙනත් චිත්‍රපටියක, මේ වර්ගයේ රථයක්, මංගල රථය ලෙස යොදාගත් ජවනිකාවක් තිබුණා. එහිදී, එක පින්තූරයක් තිබෙනවා, රථයේ පසුපස වම් පැත්තේ දොර වීදුරුවෙන්, මංගල යුවල පෙනෙන ආකාරය දැක්වෙන ලෙස ගත් එකක්. මම හිතන්නේ, ඒ පින්තූරයේ ඉන්නේ, ජෝ අබේවික්‍රම සහ මාලනී ෆොන්සේකා. ඒ පින්තූරය බොහෝවිට, අපේ ජ්‍යොෂ්ඨ සිනමා නළු, ටෝනි රණසිංහගේ සොයුරු රැලෙක්ස් රණසිංහ විසින් ගත් එකක් බවයි මතක. කෙසේ හෝ ඒ කාලයේ සෑම විවාහ මංගල්‍යයකදීම මේ ආකාරයට පින්තූරයක් ගත්තා. මගේ ලොකු අක්කාගේ විවාහ මංගල ඡායාරූප අතරත් එවැන්නක් තියනවා. ඉහත දැක්වෙන මොරිස් ඔක්ස්ෆර්ඩ් රථයත්, මේ පහත දැක්වෙන ඔස්ටින් කේම්බ්‍රිජ් රථයත් සංසන්දනය කර බලන්න. 

  

  ඉහත දක්වා ඇති බොහොමයක් කාර් මෝස්‌තර වල Mark I, Mark II, ආදී වශයෙන් තවත් මෝස්‌තර තිබුණත්, ඒ සියල්ල මෙහි දක්වන්නේ නැත්තේ, ලිපිය ඉතා දීර්ඝ එකක් වීම වලක්වා ගන්නටයි. මගේ පරමාර්ථය, මේවා ඔබට පෙන්වාදීම සහ සමහර අයගේ මතකය අලුත් කිරීමයි. ඊළඟ කොටසේදී තවත් මෝටර් රථ වර්ග ගැන කතා කරමු.

2014 අප්‍රේල් මස 15 දින 2341 පැය