හැඳින්වීම

අසමි දකිමි සොයමි වර්ඩ්ප්‍රෙස් බ්ලොග් අඩවියට සමගාමීව ප්‍රකාශයට පත්කෙරේ

23 October 2013

බ්‍රිගේඩ්, ඩිවිෂන්, රෙජිමන්ට්, අම්මෝ ආමි එකේ තියන ජාති (දෙවැනි කොටස) – Organisation of an Army (Part Two)


  20090521_08Aහමුදාවක සංවිධානය කෙබඳුද යන්න පැහැදිලි කරදීම සඳහා මා ඉදිරිපත්කරන, මේ ලිපියේ පළමුවැනි කොටසටඔබෙන් සෑහෙන පිරිසකගේ අවධානය ලැබී තිබුණා. මේ එහි දෙවැනි කොටස. මේ කොටසේදී මම ඔබව හමුදාවක සංවිධානයේ තවත් ඉහළම තලයක් දක්වා රැගෙන යනවා. අවබෝධ කරගන්නට අපහසු සියල්ල ප්‍රශ්න අසා විසඳාගන්නා මෙන් විශේෂයෙන් ඉල්ලනවා. හමුදාවක් ශක්තිමත්ව සහ කාර්යක්‍ෂමව ක්‍රියාකරන්නේ මේ සංවිධාන ශක්තියේ ඇති ක්‍රමවත්භාවය සහ ස්ථාවරභාවය නිසාමයි. සමහරු හිතන්නේ (හමුදාව ඇතුළේ ඉන්න සමහරු පවා) හමුදාව වහල් සේවයක් කියා. මහන්සිවී වැඩ කරන්නට සිදුවන රැකියා බොහොමයක්, වහල් සේවයක් ලෙස හඳුන්වන අය, ඕනෑතරම් ඉන්නවා. නමුත් හොඳ ආත්ම ශක්තියක් ඇති තැනැත්තා, ඊනියා වහල් සේවයම, ආත්ම තෘප්තිය ඇති ස්ථානයක් බවට පත්කරගන්නවා කොයි ක්‍ෂේත්‍රයේදීත්.
  ඔබට මතකද මා මේ ලිපියේ පසුගිය කොටස අවසන් කලේ හමුදා බලඇණියක් හෙවත් Battalion එකක් දක්වා යුද හමුදාවක සංවිධානය විස්තර කරදීමෙන්. අද එතැන්සිට ඉදිරියට යමු. බලඇණිය ළඟට ඉහළින් තිබෙන හමුදා සංස්ථාව තමයි බලසේනාව – Brigade බලසේනාවක් සකස්වීමට නම් අවම වශයෙන් බලඇණි තුනක්වත් එක්වන්නට ඕනේ. ඔබ හිතන්න පුළුවන් ‘බලඇණියක් කියන්නේ ලොකු සංවිධානයක්නේ. ඉතින් මොකටද බලසේනා හදන්නේ. බලඇණියකට පුළුවන්නේ යුද්ධ කරන්න’ කියා. එහෙම කරන්න බැහැ. ඔබ හොඳින්ම දන්නවනේ, අතේ එක ඇඟිල්ලකින් ගහන පාරකට වඩා, ඇඟිලි ඔක්කොම එකතු කරලා මිට මොලවලා ගහන පහර, වඩා ශක්තිමත් සහ ප්‍රතිඵලදායී බව. ඒ වගේ තමයි, හමුදාවක සාමූහික සංවිධාන ශක්තිය නිසා තමයි, යුද්ධ දිනන්නේ. හොඳයි, අපි මුලින්ම බලමු කොහොමද පාබල හමුදා බලඇණි වලින් යුත් බලසේනාවක් Infantry Brigade සිතියමක පෙන්වන්නේ කියලා. මේ පහළින් දැක්වෙන්නේ ඒ සංකේතයයි.
Brigade
  මේ සංකේතය තුළ විස්තර ටිකක් තියනවා. කතිරයක් සහිත කොටුවට ඉහලින් තියන පොඩි කතිරය මගින් බ්‍රිගේඩ් එකක් කියලා හඳුන්වන අතර, කොටුව තුළ ඇති ලොකු කතිරය මගින් මෙය පාබල හමුදා බ්‍රිගේඩ් එකක් බව පෙන්වනවා. මතකද පසුගිය ලිපියෙන් මා ඔබට කියාදුන්නා ඛණ්ඩයක් හෙවත් Platoon එකක් ලකුණු කරන හැටි. ඉතින් කොහොමද පාබල හමුදාවේ ඛණ්ඩයක් කියලා සිතියමේ ලකුණු කරන්නේ? ඒක කරන්නේ මෙන්න මෙහෙමයි. බලන්න ඒ සංකේතය සමග මා එය පහත පැහැදිලි කර තිබෙනවා.
section
හාපෝ………. මේ කෙහෙම්මල් ඉගෙනගන්නවට වැඩිය හොඳයි කුලියට පොල් කඩන්න ගියානම් කියලා හිතෙනවද? මම බොහෝවිට මගේ ලිපිවල කියන ආකාරයට මේ ගැන උනන්දුවක් නැත්නම් මෙතනින් එහාට කියවන්න එපා.
  අපි කතාකර කර හිටියේ බලසේනාව ගැන නේ. දැන් ඔබ දන්නවා හමුදාවක විවිධ කාර්යයන් සඳහා බලඇණි තිබෙන බව. පාබල, ඉංජිනේරු, වෛද්‍ය, වැනි විවිධ කාර්යයන් සඳහා බලඇණි තිබෙනවා. බ්‍රිගේඩ් හෙවත් බලසේනා සෑදීමෙදීත්, එවැනි විෂයයකට අදාලව සකසන්න පුළුවන්. ඉතින් කොහොමද වෛද්‍ය බලසේනාවක් යුද්ද කරන්නේ? කවුද කිව්වේ වෛද්‍ය බලසේනාවක් තනියම යුද්දෙට යවනවා කියලා? මෙන්න මෙහෙමයි වෙන්නේ. පරිපාලන කටයුතු පහසු කරගැනීම සඳහා තමයි විෂයයන් සහ කාර්යභාරය role and task අනුව බලසේනා හදන්නේ. යුද්දෙට යන්නේ පාබල බලසේනා නේ. ඉතිං ඒ පාබල බලසේනාවට වෛද්‍ය, ඉංජිනේරු, කාලතුවක්කු, යුද ටැංකි, සංඥා, සැපයීම්, හමුදා පොලීසිය, බුද්ධි අංශය, ආදී එකී මෙකී නොකී (ජුකී? :D ) ඔක්කොම අනෙකුත් බලකාය වලින් අවශ්‍ය ප්‍රමාණයට කොටස් අමුණනවා. (යා කරනවා) කිලිනොච්චියේ තියන බලසේනාවට කාලතුවක්කු බතරොයි දෙකක් දීලා, (මේ, එකක් කියන්නම්. දැන් අහන්න එපා බතරොයි ගැන. කාලතුවක්කු ගැන කියලා දුන්නා මතක නැද්ද?) මැදවච්චියේ බලසේනාවට එක කාලතුවක්කුවක්වත් නොදී ඉන්න පුළුවන්. හේතුව යුද්දයේ තත්වය theatre of war අනුව තමයි ඒ ඒ බලසේනාවට එක් එක් සහායක හමුදා වලින් මෙපමණ අය/උපකරණ  අවශ්‍යයි කියලා තීරණය කරන්නේ. ඔය පත්තර වලින් යුද්ද කරන උන්නැහේලා ඇවිත්, බලසේනාවක් සංවිධානය කරගන්න, අපි ඒ කාලේ විඳපු දුක දැක්කනම්, අවම පහසුකම් නැතුව අපේ කොල්ලෝ යුද්ද කරපු හැටි දැක්කනම්, තමන්ගේ අමුඩය ගලවලා, ඒකෙන් බෙල්ල හිරකරගෙන මැරෙනවා.
  මේ ලිපි ලිවීමෙන් මා බලාපොරොත්තුවන තවත් දෙයක් තිබෙනවා. හමුදාවේ ක්‍රියාකාරකම් විවේචනය කරන බොහෝදෙනෙක් හිතන්නේ ‘කොල්ලො ටිකක් හමුදාවට බඳවාගෙන, වම දකුණ (වඃ ජඃ) කියලා ගමන් කරන්නයි, වෙඩි තියන්නයි උගන්නලා, ඊට පස්සේ කාලතුවක්කු යුද්ද ටැංකි වලින් ගහලා, ඊළඟට පාබල හමුදා කඩා පැනලා, හතර අතේ වෙඩි තියලා, සතුරන්ව මරණ එක තමයි යුද්ද කරනවා කියන්නේ’ කියලා. අනේ එහෙම දඩි බිඩි ගාලා යුද්ද කරන්න පුලුවන්නම් කොච්චර හොඳද? ඉදිරි කාලයේදී, මා ඔබ සමග එක්වී, හමුදා ප්‍රහාරයක් සැලසුම් කරන්නබලාපොරොත්තූ වෙනවා. සූදානම්ව සිටින්න. සමහර අයට නම් බාගයක් කියවද්දී එපාවෙයි.  හැබැයි ඔබ දැනටමත් ’වීර පෙම්වතෙක්’ නම්, ඒ ලිපිය/ලිපි ඔබට අතිශයින් ප්‍රයෝජනවත් වෙයි.
  බලසේනාවක් යුද්දෙට යන්නේ මා ඉහත සඳහන් කල පරිදි තමන්ගේ ප්‍රධාන පාබල බලඇණි සහ කාලතුවක්කු, යුද ටැංකි, කමාන්ඩෝ/විශේෂ බලකාය, සංඥා, වෛද්‍ය, වැනි වෙනත් අංශ රාශියක් ඔවුන්ට ආවේනික භූමිකාවේ classic role යොදවමින්. ඉතින් මේ ඔක්කොමලා යුද පෙරමුණට ඇදගෙන යන්නේ නැහැනේ. කාලතුවක්කු තියෙන්නේ සමහරවිට බලසේනා මූලස්ථානයටත් වඩා පසුපසින් වෙන්න පුළුවන්. වෛද්‍ය බලකායේ කීප දෙනයි ළඟම ඉන්නේ. යුද පෙරමුණට ටිකක් පසුපසින් තමයි වෛද්‍ය බලකාය ඉන්නේ. තුවාලකරුවන් බාරගෙන, හදිසි ප්‍රතිකාර ලබාදී, ඔවුන්ගේ තුවාල වල ස්වභාවය අනුව වර්ග කර, (ඒ වර්ග කිරීම ගැන වෙනම ලියන්නම් පස්සේ) ගොඩබිමෙන්, අහසින්, මුහුදෙන්, වහාම ඊළඟ ඉහල වෛද්‍ය මධ්‍යස්ථානයට හෝ හමුදා/සිවිල් රෝහලට යැවීම තමයි ඔවුන් කරන්නේ. කමාන්ඩෝ හෝ විශේෂ බලකා කණ්ඩායම් වලට බාරදෙන්නේ ඉතා වැදගත් තීරණාත්මක සහ දඩි සටනකට මුහුණ දෙන්න වෙත තැන්. බලසේනා මූලස්ථානයේ උපක්‍රමික මූලස්ථානයක් යුද භූමියේ තබාගන්නට පුළුවන්. උපක්‍රමික මූලස්ථානය කියන්නේ භූමියේ එක තැනක ස්ථිරව පිහිටුවා නැති, අවශ්‍යතාව අනුව තැනින් තැනට වෙනස් කරන, කියන තේරුමයි. උපක්‍රමික මූලස්ථානයේ තම කාර්ය මණ්ඩලය සමග ඉන්න බලසේනාධිපතිවරයා තමන් යටතේ තිබෙන බලඇණි වලට අණදෙනවා. ඒ ඒ ක්‍රියාන්විත තත්වය අනුව. සාමාන්‍යයෙන් බලසේනාවක ඉන්න සම්පූර්ණ පිරිස 3000 ක් පමණ වෙන්න පුළුවන් අපේ රටේදී. වෙනත රටවල එය 5000 ක් පමණ වෙනවා. බලසේනා මූලස්ථානයක ඉන්න අය කවුද?
  • ප්‍රධානියා බලසේනාධිපති (බ්‍රිගේඩියර් brigadier වරයකු වියයුතුයි)
  • ප්‍රධාන ශාඛාව - General Branch භාර මාණ්ඩලික නිලධාරියා (අපේ හමුදාවේ නම්  ඉන්නේ බලසේනා මේජර්) මේ අංශයෙන් තමයි ක්‍රියාන්විත කටයුතු කෙරෙන්නේ. (යුද්ද කරන්නේ) ප්‍රධාන ශාඛාව යටතේ බුද්ධි නිලධාරියකු, සංඥා නිලධාරියකු, වැනි තවත් මාණ්ඩලික නිලධාරීන් සහ අදාළ අංශ තිබෙනවා.
  • පාලන සහ භාටකාර්ය සම්පාදන ශාඛාව Administration and Quartering Branch  භාර මාණ්ඩලික නිලධාරියා. (අපේ හමුදාවෙ නම් මේජර් පාලන සහ භාටකාර්ය සම්පාදන) මේ අංශයෙන් තමයි සොල්දාදුවන්ගේ අවි සහ පතරොම්, කෑම බීම, ඉඳුම් හිටුම්, ඇඳුම් පැළඳුම්, භට පිරිස් සඳහා ප්‍රවාහන පහසුකම්, තුවාල වී රෝහල්ගත අය ගැන කටයුතු කිරීම, වැටුප්, ආදී සියල්ල සකසා දෙන්නේ. මේ අංශය යටතේ උපකරණ පාලක නිලධාරි සහ තවත් දෙවැනි මට්ටමේ පාලන නිලධාරියකු ඉන්නවා අපේ හමුදාවෙ නම්.
  • පාබල රෙජිමේන්තු එකකට හෝ කීපයකට අයත් බලඇණි කීපයක් බලසේනාව යටතේ යුද බිමේ වෙනත් තැන්වල ස්ථානගත කර තිබෙනවා.
  • අවශ්‍යතාව අනුව යුද ටැංකි කණ්ඩායමක් Squadron, කාලතුවක්කු බතරොයියක් Battery, බිම්බෝම්බ සහ මරඋගුල් ඇටවීමේ  මෙන්ම සතුරු බිම්බෝම්බ සහ මර උගුල් ඉවත්කරන ඉංජිනේරු පෙළ කීපයක් Engineer Teams, වාහන, ඉන්ධන, කෑමබීම සැපයීම සඳහා සේවා බලකායට අයත් කණ්ඩායමක් Squadron, (ඉන්ධන සහ වියලි/අමු ආහාර ගබඩා පහසුකම් සහිතව), වෛද්‍ය බලකා නියෝජිතයන් කීපදෙනෙක්, (වෛද්‍යවරුන් නෙවෙයි හෙද පුහුණුව ලත් අය) සතුරු පණිවිඩ හුවමාරු ග්‍රහණය කරගන්න විශේෂ ගුවන්විදුලි උපකරණ සහිත සංඥා සෙබළුන් කීපදෙනෙක්, යුදබිමේ සිටින පාබල බලඇණි සමග හෝ වෙනත් සුදුසු ස්ථානවල රඳවා සිටිනවා/තිබෙනවා. 
  දැන් අපි බලසේනා මූලස්ථානය පසුකරගෙන යමු ඊළඟ ඉහල ආයතනයට. ඒ තමා සේනාංකය  හෙවත් Division. සේනාංකයකට අණදෙන්නේ මේජර් ජෙනරල් වරයකු විසින්. සේනාංකයක් යටතේ බලසේනා කීපයක් (අවම වශයෙන් තුනක් වත්) තිබෙනවා. සේනාංකයකට ඇතුලත් පිරිස 6000 – 8000 පමණ වියහැකියි අපේ රටේදී. වෙනත් රටවල 15000 ක් පමණ වෙනවා. ඔබ දැන් හමුදා සිතියම් ලකුණු කිරීමේ සංකේත පිළිබඳව කිසියම් දැනුමක් ලබාතිබෙන නිසා, අනුමානයෙන් කියන්න පුළුවන් වියයුතුයි පාබල සේනාංකයක් පෙන්වන සංකේතය. මේ පහළින් තිබෙන්නේ එයයි. බලසේනාවට එක කතිරයක් යෙදූ ආකාරයට සේනාංකයට යොදන්නේ කතිර දෙකක්.
Div
  සාමාන්‍යයෙන් සේනාංක මූලස්ථානයක් පිහිටවන්නේ යුද පෙරමුණේ සිට සැලකියයුතු දුරක් පසුපසින්. සතුරු කාලතුවක්කු ප්‍රහාරයකට ලක්වියහැකි සීමාවට වඩා පසුපසින්. සමහරවිට කිලෝමීටර් 40 – 50 වෙන්නත් පුළුවන්. එයට හේතු රාශියක් තිබෙනවා. මෙන්න මේවා තමයි හේතු.
  • ප්‍රධානියා මේජර් ජෙනරල් Major General කෙනෙක් බව දන්නවනේ.
  • යුද පෙරමුණේ අවශ්‍යතා සඳහා හදිසි අවස්ථාවකදී යැවීමට සූදානම්ව සිටින භටපිරිස් සේනාංක මූලස්ථානයේ ඉන්නවා. ඔවුන්ව සතුරු ප්‍රහාර වලින් ඈත්ව තබා ගත යුතුයි. ඒ නිසා සේනාංක මූලස්ථාන යුදබිමෙන් ඈත්ව පිහිටුවිය යුතුයි.
  • සේනාංක මූලස්ථානයක් කියන්නේ බලසේනා කීපයකට (අවම වශයෙන් තුනක්වත්) අණදෙන ඉතා ඉහළ මූලස්ථානයක්.  ඒ නිසා එය සතුරු ප්‍රහාර වලට ලක්නොවන තැනක තබාගැනීම අතිශයින් වැදගත්. ඉතා වැදගත්, රහසිගත, තීරණාත්මක සංග්‍රාමික වැඩපිළිවෙල සංවිධානය කරන මූලස්ථානයක් ලෙස සේනාංක මූලස්තානයක ඇති වැදගත්කම වචනයෙන් විස්තර කරන්න බැරිතරම්.
  • බලසේනා වලට අවශ්‍ය සියලුම ආකාරයේ සැපයුම් සේනාංක මූලස්ථානයේ ගබඩාකර තිබෙනවා. (අවි පතරොම්. කෑම බීම, උපකරණ)  සතුරු ප්‍රහාරයකින් ඒවාට හානියක් වුනොත් යුදබිමේ ඉන්න සෙබලාට තමයි විඳවන්න සිදුවන්නේ.
  • සේනාංක මූලස්ථානයක ක්‍ෂේත්‍ර රෝහලක් තිබෙන්නත් පුළුවන්. ඉතින් එහි ප්‍රතිකාර ලබන සියලුදෙනා, වෛද්‍ය/හෙද කාර්ය මණ්ඩලය, රෝහලේ සියලු සේවා සහ පහසුකම් ආරක්ෂාකාරීව තබාගන්න ඕනේ.
  • සේනාංක මූලස්ථානයේ ඉන්න සේනාංකාධිපති විශාල භූමි ප්‍රදේශයකට අණදෙන ඉතා ඉහල මට්ටමේ නිලධාරියෙක්. එමෙන්ම  ඒ මූලස්ථානයේ සිට සටන් මෙහෙයවන ප්‍රධාන ක්‍රියාන්විත මැදිරිය Operational Room එහි පිහිටවා තිබෙනවා. එය අතිශයින්ම වැදගත් යුද රහස් තිබෙන ස්ථානයක්. හමුදාපති ඇතුළු විවිධ මට්ටමේ ජ්‍යොෂ්ඨ (සමහරවිට ත්‍රිවිධ හමුදාවේම) නිලධාරීන් මෙහි පැමිණ ඉදිරි සැලසුම් ගැන සාකච්ඡා පවත්වනවා. ඒ නිසා සේනාංක මූලස්ථානය යුදබිමෙන් ඈත්ව ආරක්ෂිතව තිබිය යුතුයි.
  සේනාංක මූලස්ථානයක තිබෙන වැදගත් සියල්ල පෙනෙන ආකාරයට සිතියමක ලකුණු කිරීම සඳහා එක කොටුවක් (කොඩියක්) මදිවෙනවා. කොඩි ගහක්ම හිටවන්න වෙනවා :D සේනාංක මූලස්ථානයක තරම පෙන්වන්න. ඔන්න පහතින් එය රූපයකින් විස්තර කර තිබෙනවා. මෙය තරමක් සංකීර්ණ සංකේතයක්. ඒ සංකේතයේ ඇති උප කොටස් මා විස්තර කර තිබෙනවා ඔබේ අවබෝධය සඳහා.
Div Hq
  ‘හාපෝ……….ආමිඑක නම් එපා’ කියලා හිතෙනවා නේද? මතකතියාගන්න මම මේ පෙන්වලා තියන සංකේත නිකම් විහිළුවක් විතරයි. මීටවඩා අතිශයින් සංකීර්ණ සංකේත තිබෙනවා. පසුව වෙනම ලිපියකින් බලමු. මේ සංකේතය සකස් කිරීමේදී ජ්‍යොෂ්ඨතා අනුපිලිවෙළ සලකා තිබෙන්නේ, රෙජිමේන්තු ජ්‍යොෂ්ඨතාවය මෙන්ම, ඒ ඒ භට පිරිසේ විශාලත්වයද සැලකිල්ලට ගනිමින්. කවුද මේවා සිතියමක ලකුණු කරන්නේ? ඕනෑම හමුදා බලඇණියක/බලසේනාවක/සේනාංකයක/ ක්‍රියාන්විත කටයුතු වලට සම්බන්ධ නිළධාරීන් විසින් තමයි කරන්නේ. (කෝප්‍රල් සහ ඉන් ඉහළ නිළ වලින් තෝරාගත් අයත් සුළු ප්‍රමාණයක් විශේෂයෙන් පුහුණුකර යොදාගන්නවා ඉතා සීමිතව අපේ හමුදාවේ. එයට හේතුව ඉංග්‍රීසි භාෂාව හැසිරවීමේ ප්‍රශ්නය සහ නිළධාරි පුහුණුවේදී මේ පිළිබඳව ඉගෙන ගන්නා ගැඹුරු විෂයය කරුණු ඔවුන් නොදැන සිටීමයි) මේ සිතියම් යුදබිමටත් අරන් යනවා. ඒ සඳහා විශේෂයෙන් සකස්කළ හමුදා සිතියම් තිබෙනවා. වතුරට ඔරොත්තුදෙන ඝන පොලිතීන් කවරයක දාගෙන යන්නේ. සිතියම එළියට ගන්නේ නැතුව බලන්න පුළුවන්. මෙන්න බලන්න අරන්යන හැටි. හැබැයි පුතෝ, මේ සිතියමක් සතුරාට අහුවුනොත් එහෙම, තත්වය බොහොම භයානකයි.
In The Field
පින්තූරය ගත්තේ මෙතනින්
  මේකා බයේ නේද මෙහෙම පස්සට වෙලා යන්නේ? නැහැ නැහැ. මෙයා වැදගත් රාජකාරියක් කරනවා. මේ තමයි මෙතන ඉස්සරහින් යන පිරිසේ කොතැනක හරි ඉන්න ප්‍රධාන නිළධාරියාගේ සංඥාකරු. signalman / runner කියලත් කියනවා. නිළධාරියාට සිතියම බලන්න ඉල්ලුවාම හෝ නිළධාරියාට වෙනත් කා සමග හෝ පණිවිඩ හුවමාරුවක යෙදෙන්න අවශ්‍ය වූ විට පමණයි මෙයාව ඉදිරියට ගෙන්වාගන්නේ. මේ සිතියම ඔබ දැක්කොත් පිස්සු හැදෙනවා මේකේ ලකුණු කරලා තියන සංකේත දැකලා.  අදට මේ ඇති නේද?
  බලන්ඩකෝ වැඩේ. යුද හමුදා මූලස්ථානය තවම ළඟපාතක නැහැ වගේ………. මොනවා කොරන්ඩද. ඔන්න ඔහේ කතා කර කර යන්කො ඉස්සරහට. ඔය කොහෙහරි තිබිලා ඒකත් හම්බවෙන්නේ නැතෑ.
my-signature-for-blog[1]  2013 ඔක්තෝබර් මස 23 වැනි දින 0005 පැය

09 October 2013

අනේ මන්දා මේ නීති ඕනෙද එපාද? – The Law and Order

 


 Judge_With_His_Gavel_clipart_imageඅපේ රටේ නීතිය වල් වැදිලා, අධිකරණය පක්ෂපාතියි, පොලීසිය සාධාරණ නැහැ කියන චෝදනා, නිතර අහන්න ලැබෙන බව අපි කවුරුත් දන්නවා. පසුගිය අවුරුදු 25 – 30 පමණ කාලය තුළ, ඉහත කී ආකාරයේ චෝදනා වැඩිවීමක් මිස අඩුවීමක් දකින්නට ලැබෙන්නේ නැහැ. බලයට පත්වන සෑම රජයකින්ම, මහජනතාව බලාපොරොත්තුවන සාධාරණත්වය ඉටු නොවුන බවයි මහජනතාවගේ මතය වන්නේ. ඒ නිසයි කාලීනව පවත්වන (සාධාරණ)මැතිවරණ වලදී ආණ්ඩු බලය ගිලිහී යන්නේ.
  නීතිය ක්‍රියාත්මක කිරීමේදී පොලීසිය ගිරයට අහුවුණ පුවක් ගෙඩියක් බවත් නොරහසක්. නීතිය ක්‍රියාත්මක කරන්න පොලීසිය කොතරම් සූදානම් වුවත් දේශපාලන අධිකාරියේ දඬු අඬුව විසින්, පොලීසිය, හෙලවෙන්නට නොදී දැඩි ග්‍රහණයකට ලක්කරගෙන තිබීම, මෙතෙක් පැවති සෑම ආණ්ඩුවක්ම යටතේ දක්නට ලැබෙන, කාලකණ්නි ස්වභාවයක්. ස්වාධීන පොලිස් කොමිසම, ස්වාධීන අධිකරණ සේවා කොමිසම ආදිය, ඈත දිව්‍යලෝකයක තිබෙනවායැයි කියන, රසවත් ආහාරයක් ලෙසයි, අද අපේ රටේ මහජනතාව තේරුම්ගෙන තිබෙන්නේ. ඒවා ආත්ම ගණනාවක් පින්කර ලබාගතයුතු දිව්‍යලෝක සැප විනා, මේ ආත්මයේදී ලබාගත නොහැකි දේ ලෙසයි පෙනීයන්නේ. පොලිස් නිළධාරියකුට නිදහසේ තම හැඟීම් ප්‍රකාශ කරන්න අවස්ථාවක් දුන්නොත් බොහොම ජ්‍යොෂ්ට පොලිස් නිළධාරීන් පවා කියයි, තමන් දේශපාලන අධිකාරියේ හස්තයට අසුවී සිටින නිසා නීතිය හරිහැටි ක්‍රියාත්මක කරවන්නට නොහැකි බව.
  ජනතාව දැඩි ජීවන අරගලයක යෙදී සිටින නිසා, තම මූලික මිනිස් අයිතිවාසිකම් වෙනුවෙන් කෙරෙන, සාධාරණ අරගලයකට එක්නොවන්නේ, අපි හැඩගැසී තිබෙන (අපේ මනසට කාවද්දා තිබෙන) පසුගාමී ආකල්ප සහ, විවෘත ආර්ථිකය මගින් ඇතිකරන ලද, ධන තණ්හාව නිසා බවයි, මටනම් හිතෙන්නේ. කවුරුන් හෝ පාලකයකු, අපේ අධ්‍යාපනය හා සෞඛ්‍ය සේවය නොමිළේ ලබාදීම අත්හිටවූවත්, ජනතාව වීදි බසියි කියා මමනම් හිතන්නේ නැහැ. එමෙන්ම නුදුරේදී ඇත්තටම එය සිදුවූවත්, මමනම් පුදුම වන්නේ නැහැ. 
  නීතිය ක්‍රියාත්මකවීම ගැන නිතර අහන දකින කරුණු කීපයක් ගෙනහැර දක්වන්නට මම කැමතියි. මා ඔබෙන් ඉල්ලාසිටින්නේ මේ ගැන ඔබේ අදහස් දැක්වීමට මෙය විවෘත වේදිකාවක් කරගන්න ලෙසයි.  
අයිතිවාසිකම් වෙනුවෙන් ඇයි අපි ඉදිරිපත් නොවෙන්නේ?
  •   බස් එකේදී ටිකට් එකක්/ඉතුරු සල්ලි නොදීම ගැන කොන්දොස්තරගෙන් විමසන්නේ අපෙන් කීයෙන් කී දෙනාද? ඒ පිරිස අඩු නිසා නේද කොන්දොස්තරලා ගහගන්න එන්නේ. එක බස් එකක යන දෙන්නෙක් තුන්දෙනෙක් හරියට කතාකළොත් ඒ අයිතිය දිනාගන්න බැරිද?
  • බස් එක ඇතුළට/කෝච්චිය ඇතුළට ඇවිත්, අපේ කරේ නැගලා කරන, වෙළඳාම සහ සිඟාකෑම, නවත්වන්න ඕනෙද නැද්ද? ‘මග නැගුම’, ‘මග නැසුම’, ‘ගම නැගුම’, ‘ගම කෑම’, වැනි මොන බෝඩ් එක එල්ලගෙන ආවත්, අමාරුවෙන්, දාඩිය දාගෙන, තෙරපිලා, ගොඩවෙලා ඉන්න කෝච්චියේ, අපේ රෙද්ද අස්සෙන් රිංගලා වෙළඳාම් කරන්න එන්නේ, හරියට ‘අනේ අපේ රෙද්ද අස්සට එන්නකෝ’ කියලා අපි කිව්වා වගේ. ඒ මදිවට යන්තම් හරි ඇඟේ හැප්පුනොත්, අපිටම ගහන්නත් එනවා.  
  • අපි කවුරුත් ඉස්පිරිතාලෙට යන්නේ, ලක්ෂ ගණන් වියදම් කරලා, පෞද්ගලික රෝහල් වලින් බෙහෙත් ගන්න වත්කමක් නැති නිසා. එහෙම බෙහෙත් ගන්න ඇඳුනුම් කමක් තියෙන්න ඕනේ ඇයි? එහෙම නොතිබුනොත් රස්තියාදුවෙන්න හෝ නිසි ප්‍රතිකාර නොලැබෙන්න, ඇඳක් නොලැබෙන්න ඉඩ තියෙන්නේ ඇයි? දොස්තර මහත්තයා ලියලා දුන්න බෙහෙත්ටික ගන්න, අපි  අමාරුවෙන් පෝළිමේ  හිටගෙන ඉඳිද්දී, කාර්ය මණ්ඩලයේ අයට කියලා, වෙනම බෙහෙත් කවුන්ටරයක් හදලා තියෙන්නේ ඇයි?
  • පොලීසියට පැමිණිල්ලක් කරලා එහි පිටපතක් ගන්න යතුරු ලියන කඩදාසි හෝ ඡායා පිටපත් කඩදාසි, රාළහාමිට බුලත් විටක්/තේ එකක්, සමහරවිට ඊටත් වැඩි දේවල් දෙන්න සිදුවෙලා තියෙන්නේ ඇයි? ඒ ගැන ප්‍රශ්න කළොත් ගුටිකන්න සිදුවෙන්නේ ඇයි?
  • ඉස්කෝලේ පළමුවැනි වසරට ළමයෙක් දාගන්න එක, මේ තරම් දරුණු යුද්ධයක් වෙලා තියෙන්නේ ඇයි? ඒ වෙනුවෙන් අපි කොච්චර හොර බොරු වංචා කරනවද? පව් කන්දරාවක් කරලා, අර ළමයා ලවා බොරු කියවලා, පව් කරවලා, පව් කාරයෙක් හැටියට තමයි ඉස්කෝලෙට දාගන්නේ. මේ ක්‍රමය වෙනස් කරන්න ඕනේ නැද්ද?
  • ඇත්තටම සියළුම සුදුසුකම් සපුරා තිබියදීත්, රැකියාවක් ගන්න, යන්තම් අටවත් පාස් නැති, දේශපාලන අම්බරුවන්ගෙන් වරම් ගන්න සිදුවෙලා තියෙන්නේ ඇයි? දැනට දශක කීපයක් තිස්සේ (මට මතක හැටියට 1970 දශකයේ සිට තමයි මේ තත්වය ඇතිවුනේ. 1968 වර්ෂයේදී මගේ අයියා කිසිදු දේශපාලුවකු පසුපස නොගොස් සුදුසුකම් අනුව පමණක් රජයේ රැකියාවක් ලබාගත්තා)  මගේ පියා විදුහල්පති කෙනෙක් වුනේ එකම දෙස්පාලුවෙකුටවත් ගොට්ට අල්ලන්නේ නැතුව 1960 ගණන් වලදී.
  මේ ලැයිස්තුව තව කොපමණ දිගට ලියන්න පුළුවන්ද කියන එක ඔබ හොඳින්ම දන්නවා. එහෙනම් ඔබම මේගැන ඔබේ අදහස් ලියන්න. ඊළඟට අපි තවත් පැත්තක් බලමු.
මේ නීති හරියට ක්‍රියාත්මක කළොත් ඔබ එකඟද?
  • නියම තැනින් පාර හරහා පනින්නේ නැති/පාරේ අපද්‍රව්‍ය හෝ කැළිකසල දමන/මුත්‍රා කරන හෝ මළපහ කරණ/පදික වේදිකාව අවහිරවනසේ වාහන, ත්‍රිරෝද රථ, මෝටර් බයිසිකල් නවත්වා තබන, දැන්වීම් පුවරු තබන, කඩවල් හදන/ අයට අනිවාර්යයෙන් දැඩිව නීතිය ක්‍රියාත්මක වියුතුයි. 
  • පෞද්ගලික බස්රථ මෙන්ම ලංගම බස්රථ පාර බදු අරගෙන ධාවනය කිරීම, අධික වේගය, අධික හඬ නංවන හෝන්  පාවිච්චි කිරීම, නීති විරෝධී ලෙස, ප්‍රධාන ලාම්පු ක්‍ෂණිකාලෝක කර, ඉස්සර කිරීමට/පාර ඉඩ ගැනීමට උත්සාහ කිරීම, අනික් රියදුරන් බයකර ඉස්සර කිරීම, කොන්දොස්තර වරයා අනෙක් රියදුරන්ට තම වම් අත දමා සංඥා කිරීම, වැනි කටයුතු වලට එරෙහිව තදින් නීතිය ක්‍රියාත්මක කළයුතුයි.
  • පුෂ් බයිසිකලයක් වුවද (අනේ මේකට ෆුට් බයිසිකලේ/පුට් බයිසිකලේ/පුටාර්/අරවා මෙව්වා කියන්න එපා හොඳේ. මේ බලන්න නිවැරදි නම හැබැයි ඒ නමත් හොඳ ඉංග්‍රීසි නෙවෙයි.)  ප්‍රාදේශීය සභාවේ ලියාපදිංචි කර (රු 10 ක් හොඳටම ඇති) බලපත්‍රයක් ලබාගත යුතුයි. (ඉස්සර මේවා කළේ නගර සභාව හෝ ගම් සභාව විසින්) එමෙන්ම බයිසිකලයක සීනුව, රාත්‍රී කාලයේදී දැල්වෙන විදුලි පහන්, පසුපස මඩ ආවරණයේ තිබියයුතු රතු පැහැති ආලෝක පරාවර්තකය, (reflector) අනිවාර්ය කළයුතුය. බයිසිකලයක ගමන්කළ හැකිවන්නේ එක් පුද්ගලයකුට පමණි. (ටැන්ඩම් බයිසිකල් හැර. ටැන්ඩම් බයිසිකලයක ලයිසම රු 25 ක් කළයුතුයි. බඩු ගෙනයන ලොකු බක්කිය සහිත බයිසිකලයක ලයිසම රු 50 ක් කළයුතුයි) එමෙන්ම විශාල පෙට්ටි, බඩු පුරවන ලද ගෝණි වැනි, බයිසිකලයට සහ එහි සමබරතාවයට දැරිය නොහැකි, අධික බර පටවාගෙන යාම තහනම් කළයුතු අතර, බයිසිකලය පාලනය කරගැනීමට අපහසු වන පරිදි, එහි හැඬලයේ, ගමන් මලු, වෙනත් පාර්සල් ආදිය එල්ලාගෙන යාම තහනම් කළයුතුය.
saw-overloaded-bike-004
පින්තූරය ගත්තේ මෙතනින්
  මෝටර් බයිසිකලයක නමැති වාහනය නිපදවා තිබෙන්නේ, එක් අයකුට හෝ දෙදෙනෙකුට ගමන් කිරීම සඳහාය. ලෝකයේ කිසිදු දියුණු රටක, සම්මතයට පටහැනි ලෙස, මෝටර් බයිසිකලයක මිනිසුන් හෝ බඩු බාහිරාදිය පටවාගෙන යාමට එරෙහිව දැඩි නීති පනවා තිබෙන්නේ, මිනිස් ජීවිත රැකගැනීමට විනා ‘දුප්පත් මිනිස්සු ඕනේ විදිහකට ගියාවේ’ කියන අමනොඥ සිතුවිල්ලෙන් නොවේ. එහෙනම්, ‘දුප්පත් මිනිස්සු ඕනේ විදිහකට ගිහින් ඕනේ විදිහකට මැරුණාවේ’ යනුවෙන් ඒ අදහස වෙනස් කළයුතුය. ඒ නිසා පහත දැක්වෙන නීති වහාම ක්‍රියාත්මක කළයුතුය.
  මෝටර් බයිසිකලයක ගමන් කළහැකි වන්නේ දෙදෙනෙකුට පමණි. එසේ කළහැකි වන්නේද එම මෝටර් බයිසිකලය දෙදෙනෙකුට යාම සඳහා නිපදවා ඇති එකක් නම් පමණි. මෝටර් බයිසිකලයක වුවද විශාල පෙට්ටි, ගෝණි, හැඬලයේ එල්ලන ලද ගමන් මළු, ආදිය ගෙනයාමට ඉඩ නොලැබෙන අතර, පදින්නා සහ පසුපස අසුනේ වාඩිවී යන්නා අතර ගමන් මළු හෝ එවැනි කිසිදු දෙයක් තබාගෙන යාමට අවසර නොලැබේ. නිෂ්පාදකයා විසින් සවිකර ඇති, ගමන් බඩු පෙට්ටි සහ ලගේජ් කැරියර් වල පමණක්, බයිසිකලය හැසිරවීමට අපහසු බව, රථවාහන පොලිස් නිලධාරියකු විසින් නිරීක්ෂණය නොකෙරෙන ආකාරයේ භාණ්ඩ ප්‍රමාණයක් ගෙනයා හැකිය. වාහන පේළි අතරින් හිතු හිතු ආකාරයට වමෙන් දකුණෙන් දෙකෙන්ම ඉස්සර කරමින් රිංගාගෙන යන මෝටර් බයිසිකල් කරුවන්ට එරෙහිව වහාම නීතිය ක්‍රියාත්මක කළයුතුය.
  මඩකළපුවට යාපනයට වෙනම මෝටර් බයිසිකල් නීති දුන්නේ කවුද? පසුපස ආසනයේ හරහට වාඩිවී යන්නට අවසර දුන්නේ කවුද? මුස්ලිම් අයට (විශේෂයෙන් ඒ ප්‍රදේශවල මුස්ලිම් කාන්තාවන්ට)  හෙල්මට් දැමීම අනවශ්‍ය බවට අවසරයක් දුන්නේ කවුද? වහාම, ඒ පළාත්වලටත්, දිවයිනේ අනෙක් පලාත්වල ඇති නීතියම ක්‍රියාත්මක කළයුතුය. (මෝටර් බයිසිකල් සම්බන්ධ දැනට ක්‍රියාත්මක නීති මෙහි සඳහන් නොකෙරේ)
03-overloaded-171112
overloaded MC 1
Overloaded MC 2
පින්තූර ගත්තේ මෙතනින්
  ත්‍රිරෝද රථ ලෝකයේ දියුණු රටවල පාවිච්චි නොකෙරේ. පාවිච්චි කිරීමට අවසරද නැත. හේතුව එය මගී ප්‍රවාහනය සඳහා ආරක්‍ෂිත වාහනයක් ලෙස ලෝකයේ රටවල් විශාල ගණනක් නොපිළිගන්නා බැවිනි. අපේ රටේ ත්‍රිරෝද රථ පදවන ආකාරය නිසා ඇතිවන ගැටළු සම්බන්ධයෙන්, අද කොයි තරම් දේවල් සාකච්ඡාවට භාජනය වෙනවාද? ත්‍රිරෝද රථ නිසා අපේ රටේ වාර්ෂිකව සිදුවන මාරක අනතරු ගණන ඉහළ යනවා මිස පහළයාමක් නැහැනේද? නමුත් සම්මත නීති පවා ක්‍රියාත්මක නොවෙන්නේ ඇයි? තමන්ට වැටෙන මනාප ඡන්දය වෙනුවෙන්, ඕනෑම දහජරා වැඩක් ඉවසන, අනුමත කරන, ජරා දේශපාලුවන් නිසා නේද එවැනි තත්වයක් උදාවී තිබෙන්නේ? එදා යුද්ධයෙන් මිනිසුන් මැරුණා වගේ, අද වැඩිපුරම මිනිසුන් මැරෙන්නේ වාහන අනතුරු නිසා නේද? බොහොමයක් ත්‍රිරෝද රථ පදවන්නන්ද වමෙන් හා දකුණෙන් ඉස්සර කරමින් රිංගාගෙන යාම, ඉතා නොසැළකිල්ලෙන් අතුරු පාරවල සිට ප්‍රධාන පාරට පිවිසීම,  වැරදි ආකාරයට නැවත්වීම සහ නවත්වා තැබීම (stop & parking) අනවශ්‍ය වාහන තදබදයක් ඇතිකිරීමට හේතුවෙනවා. ඒ නිසා ඔවුන්ට එරෙහිව දැඩිව නීතිය ක්‍රියාත්මක කළයුතුයි. නීතිය වල් වැදුනොත්, හෙට අනිද්දා වනවිට, විශේෂයෙන් උතුරු නැගෙනහිර ප්‍රදේශවල, මේ පහළ පින්තුරයේ තිබෙන දර්ශනය දකින්න ලැබෙයි. 
Tri Show 1
එමෙන්ම එහි තවත් ප්‍රතිඵලයක් ලෙස භාණ්ඩ ප්‍රවාහනය මෙන්න මේ වගේ වෙන්නත් බැරිකමක් නැහැ.
Tri Show 2
දඹුල්ලේ/වැලිමඩ/යාපනයේ එළවලු ගොවීන්ට, පෞද්ගලික සුළු පරිමාන තේ ඉඩම් හිමියන්ට, පොල් වගාකරුවන්ට, ගැලපෙන විශාල ත්‍රිරෝද රථ තිබෙනවා. නමුත් ඒවා මෙහෙ ගෙනාවොත් නිසි පිළිවෙත අනුව භාවිත කරයිද යන්න ගැටළුවක්. අපේ රට වැනි දුප්පත් රටවලින්, ත්‍රිරෝද රථය දැන්ම ඉවත් කළ නොහැකි බව, මමත් පිළිගන්නවා. නමුත් ඒ තත්වය, ත්‍රිරෝද රථ හිතුමනාපයට පාවිච්චි කිරීම සඳහා නිදහසක් දීම ලෙස, වරදවා නොගතයුතුයි.
Tri Show 3
  පාසල් සිසුන් හා රැකියා සඳහා යන අය වෙනුවෙන් දුම්රිය ගණනාවක් යෙදුවත් තදබදය අඩුවන බවක් පෙනෙන්නට නැහැ. සමහර කාර්යාල සේවිකාවන්ට දුම්රියට ගොඩවීමට අවස්ථාව අහිමිවන්නේ, දුම්රියේ දොරටු වල එල්ලී සිටින අය නිසා දොරටු සම්පූර්ණයෙන් අවහිරවී තිබෙන නිසයි. සමහරෙක් දොරටුව අසල ඉන්නේ ඇතුලේ රස්නය හා තදබදයට අකමැති නිසා. ඉක්මනින් බැහැගන්න පහසු නිසා.  ඔවුන්ද එසේ එල්ලී සිටින්නේ, ආසාවට නොවෙයි. පිටතින් එල්ලීමට නොහැකි වනලෙස, ස්වයංක්‍රීයව ඇරෙන/වැසෙන දොරටු සහිත දුම්රිය යෙදවීමට ඔබ එකඟද?
Overloaded Train
රෝද දෙකේ ට්‍රැක්ටර් ගැනත්, මේ ලිපියේදී කථාකළයුතු වෙනවා. ඒවා අද බහුළව පාවිච්චි කරන නිසා.
image0118

පින්තූරය ගත්තේ මෙතනින්
රෝද දෙකේ අත් ට්‍රැක්ටර් (අපි පුංචි කාලේ තිබුණ පීඩන භූමිතෙල් ලාම්පු වල, එක නිෂ්පාදන නමක් වුනේ, ‘පෙට්‍රොමැක්ස් – Petromax’  යන්නය. ඒ නිසා ඒ ආකාරයට ක්‍රියාකරන සියළුම ලාම්පු, ඒ නමින්ම හැඳින්වුණා. එකම හැඩය තිබුන නිසා, තවත් ලාම්පු වර්ගයක් හැඳින්වුණේ ‘ඇලඩින් ලාම්පු’ කියලා. නමුත් නියම ඇලඩින් ලාම්පු බ්‍රිතාන්‍ය නිෂ්පාදනයක්. ඒ වගේ මුලින්ම වෙළඳපොළට පැමිණි රෝද දෙකේ අත් ට්‍රැක්ටර් ‘ලෑන්ඩ් මාස්ටර් Land Master’ නමැති වෙළඳ නාමයෙන් තිබුණ නිසා, අදටත් අපේ බොහොමයක් දෙනා, රෝද දෙකේ ට්‍රැක්ටරය හඳුන්වන්නේ ලෑන්ඩ්  මාස්ටර් නමින්මයි)  ප්‍රධාන පාරවල්වල ධාවනය කිරීම වහාම තහනම් කළයුතුය. එමෙන්ම එහි ට්‍රේලරයේ, මිනිසුන් ප්‍රවාහනය සහ රියදුරු අසුනේ දෙපස, වෙනත් කිසිදු මගියකු ගෙනයාමට දැනට ඇති තහනම, ඉතා දැඩිව ක්‍රියාත්මක කළයුතුය. (වෙසක්, පොසොන්, දවස්වල සහ  වෙනත් ප්‍රධාන පෙළේ ආගමික උත්සව දිනවල, මේ ට්‍රැක්ටර් ට්‍රේලර් වල ඕනෑ තරම් මිනිසුන් පටවාගෙන යාමට තහනමක් නැත යනුවෙන් වැරදි ආකල්පයක් අපේ සමාජයේ මුල්බැසගෙන ඇත. ඒ අදහස වැරදි බව අවබෝධ කර දියයුතුයි) මේ ට්‍රැක්ටර්, ට්‍රේලරය සහිතව, රාත්‍රී කාලයේ, ගම්බද පාරක වුවද ධාවනය කරන්නේනම්, ට්‍රේලරයේ පසුපස විශාල, රතු පැහැති, ආලෝක පරාවර්තක දෙකක් සහ ‘ටේල් ලයිට් tail light’ දෙකක් අනිවාර්යයෙන් තිබියයුතු අතර, කිසිදු හේතුවක් නිසාවත්, ට්‍රේලරයේ ටේල් බෝඩ් tail board එකෙන්, එම ලාම්පු රාත්‍රී කාලයේදී ආවරණය නොවියයුතුය.
untitled
පින්තූරය ගත්තේ මෙතනින්
අපරාධ නීතිය ගැන නම් මීට වඩා දීර්ඝව කතාකරන්න ඕනේ. නමුත් කෙටි ප්‍රශ්න කීපයක් ඉදිරිපත් කරන්නම්.
  • 1. අපේ රටේ, වහාම ක්‍රියාත්මක වන පරිදි, මරණ දඬුවම ක්‍රියාත්මක කළයුතුයැයි ඔබ සිතනවාද?
  • 2. ස්ත්‍රී දූෂණය, කිසිදු සැකයකින් තොරව ඔප්පු වුනොත්, මරණ දඬුවම දියයුතුයැයි ඔබ සිතනවාද?
  • 3. දූෂණයට ලක්වූ කාන්තාවකට, ඒ බව, අධිකරණය ඉදිරියේ, සාධාරණ සැකයකින් තොරව ඔප්පු කිරීමට හැකිනම්, මවට ජීවිත හානිය නොවන තත්වයක ඇති දරුගැබක්, පිළිගත් වෛද්‍ය වරයකු ලවා, ගබ්සා කරගැනීමට, ඒ මවට අයිතියක් දියයුතුයැයි ඔබ සිතනවාද? 
පහත දැක්වෙන මත විමසුම වෙතත් ඔබේ අවධානය යොමු කරවනවා. ඒ මත විමසුමටත් දායක වන ලෙස ඉල්ලනවා. මෙවැනි මත විමසුමක්, මා ඉදිරිපත් කරන්නේ, මේ බ්ලොග් අඩවියේ ඉතිහාසයේ පළමුවැනි වරටයි. ඒ නිසා කිසියම් තාක්ෂණික දෝෂ ඇතිවීමට ඉඩ තිබෙනබව ද සඳහන් කරනවා.
මරණ දඬුවම අපේ රටට අවශ්‍යද?
අපේ රටේ නීතිය ක්‍රියාත්මකවීම ගැන සෑහීමකට පත්විය හැකිද?
my-signature-for-blog[1]2013 ඔක්තෝබර් මස 06 වැනි දින 2144 පැය

06 October 2013

බ්‍රිගේඩ්, ඩිවිෂන්, රෙජිමන්ට්, අම්මෝ ආමි එකේ තියන ජාති (පළමුවැනි කොටස) – Organisation of an Army (Part One)


Division85  යුද හමුදාවක සැකැස්ම නොහොත් සංවිධානය වී ඇති ආකාරය මොනවගේද කියලා දැනගන්න බොහොම දෙනෙක් කැමතියි. පහුගිය යුද සමයේදී මුද්‍රිත සහ විද්‍යුත් මාධ්‍ය මගින් යුද තොරතුරු වාර්තා කිරීමේදී යුද හමුදා භටපිරිස් අයත් වන විවිධ ප්‍රමාණයේ කණ්ඩායම් පිලිබඳ තොරතුරු කියවූවා/ඇසුවා/නැරඹුවා ඔබට මතක ඇති. නමුත් ඒ කියන භට කණ්ඩායම් මොන වගේද කියන ගැටළුව නම් ඔබෙන් සෑහෙන පිරිසක් අතරේ අදටත් ඉතිරිවී ඇති. පසුගිය කාලයේ මට සැලකියයුතු ඉල්ලීම් ගණනාවක් ලැබුනා හමුදාවක සැකැස්ම කෙබඳුද කියා ලියන්න කියලා. ඉතින් ශ්‍රී ලංකා යුද හමුදාව ඔහේ තිබුනාවේ. අවශ්‍ය විට පමණක් ඒ පැත්ත බලමු. අපි පොදුවේ යුද හමුදාවක සැකැස්ම ගැන කතා කරමු. මේ සඳහා මා ආධාර කරගන්නේ නේටෝ සංවිධානයට අයත් තොරතුරු සහ බ්‍රිතාන්‍ය යුද හමුදාවට අයත් තොරතුරු. එයට හේතුව වන්නේ බ්‍රිතාන්‍ය හමුදා සැකැස්මට බොහොම ආසන්න ලෙස ශ්‍රී ලංකා යුද හමුදාවේ සැකැස්ම තිබීමයි. ඉහත රූප සටහන ගත්තේ මෙතනින්
  figA-6 පුංචි උල්පතකින් උණන දියසීරාවකින් තමයි මහා ගඟක් වුනත් පටන්ගන්නේ කියලා ඔබ දන්නවනේ. ඉතින් හමුදාවක් හැදෙන්නෙත් සොල්දාදුවන්ගෙන් සමන්විත විවිධ ප්‍රමාණයේ කොටස් එක්වීමෙන්. ඔබ හිතන්නට ඉඩ තිබෙනවා මා මෙහි විස්තර කරන්නේ ශ්‍රී ලංකා යුද හමුදාවේ සැකැස්ම කියා. නැහැ. මා මෙහි විස්තර කරන්නේ ‘නේටෝ – NATO’ සංවිධානයට අයත් පොදු සැළැස්ම පදනම් කරගත් විස්තරයකුයි. ඒ නිසා මෙහි යුද රහස් හෙළි කිරීමක් නැහැ. නේටෝ සංවිධානය පමණක් නොවේ, ඇමරිකාව, රුසියාව, බ්‍රිතාන්‍යය, ප්‍රංශය, ජර්මනිය,  ඉන්දියාව, වැනි රටවල සහ තවත් රටවල් බොහොමයක යුද හමුදා සංවිධානයවී ඇති ආකාරය, ඕනෑම කෙනෙකුට, කිසිදු සීමාවකින් තොරව බලාගතහැකි ආකාරයට, සිංහල භාෂාව හැර වෙනත් භාෂා ගණනාවකින් අනතර්ජාලයේ පළවී තිබෙනවා. (සිංහලෙන් කියවන කෙනාට තමයි හුළං) ශ්‍රී ලංකා යුද හමුදාවේ, එක් එක් රෙජිමේන්තුව යටතේ ඇති බල ඇණි පිලිබඳ විස්තරයක් ද එහි ඇතුළත් වෙනවා. නමුත් ශ්‍රී ලංකා යුද හමුදාවේ ඒ විස්තර මා මෙහි ඇතුළත් කරන්නේ නැහැ. එය මෙතනට අවශ්‍ය නැති නිසා. ඒ නිසා මේ ලිපිය ‘යුද රහස් හෙළි කිරීමක්’ නොවෙයි.
  මොකක්ද හමුදාවක තියන පුංචිම කොටස? ඒ තමයි ‘පෙළ’ (Section) සාමාන්‍යයෙන් පෙළකට සෙබළුන් හත් දෙනෙක් අට දෙනෙක් විතර ඉන්නවා. පෙළකට ඉන්න ප්‍රධානියා තමයි ‘පෙළ අණදෙන්නා – Section Commander’ පෙළ අණදෙන්නෙක් ලෙස පත් කරන්නේ ‘කෝප්‍රල් - Corporal’ කෙනෙක්. ඊට පහළින් හෝ ඉහළින් ඇති නිළයක කෙනෙක් කවදාවත් පෙළ අණදෙන්නෙක් ලෙස පත් කරන්නේ නැහැ. (පහළින් තියන නිළය ‘ලාන්ස් කෝප්‍රල්’ Lance Corporal ඉහළින් තියන නිළය ‘සැරයන්’ Sergeant. අනේ වඳිඤ්ඤං, දැන් අහන්න එපා, කෝප්‍රල් ගේ නිළ ලාංඡනය මොකක්ද? සාජන් ගේ නිළ ලාංඡනය මොකක්ද? කියලා. එව්වා සවිස්තරව කියා දීලා හුඟක් කල්. දැන් අපි බලමු ඔය පෙළ හෙවත් පේළියේ ඉන්න පිරිස කවුද කියලා. කෝප්‍රල් 1 යි, ලාන්ස් කෝප්‍රල් 1 යි, සාමාන්‍ය සෙබළ Private 6 යි. (මේ වචනය ප්‍රයිවෙට් මිසක් ප්‍රයිවට් නෙවෙයි. සමහරු ලියන්නේ කියන්නේ ප්‍රයිවට් කියලා) දැන් හරි නේද අට දෙනා. හැබැයි ලෝකයේ හැම හමුදාවකම මේ විදිහට නැහැ. අඩු වැඩි වෙනවා. (වෙනස් වෙනවා) පෙළ හඳුන්වන සංකේතයක් තියනවා. ඒ සංකේත පාවිච්චි කරන්නේ හමුදා සිතියම් ලකුණු කිරීම සඳහායි. ඒ විතරක් නෙවෙයි. විශාල මැෂින් තුවක්කු, ගුවන් යානා නාශක තුවක්කු, ආර්.පී.ජී. මෝටාර්, යුද්ධ ටැංකි, කාලතුවක්කු, විවිධ බෝම්බ හා මර උගුල්, වැනිදේත් සිතියමක ලකුණු කරන්න සංකේත තියනවා. පස්සේ වෙලාවක බලමුකෝ ඈ. පෙළක් හෙවත් සෙක්ෂන් එකක් පෙන්වන්නේ මෙන්න මෙහෙම. .. මොකක්ද සංකේතය? තිත් දෙකක්. මේ තිත් දෙක තමන්ගේ හමුදාවේ පෙළක් නම් නිල්පාටෙන් ද, සතුරු හමුදාවෙනම් රතු පාටෙන් ද, තමයි ලකුණු කරන්නේ. ඒ කියන්නේ හමුදා සිතියමක අපේ හමුදාවට අදාළ දේවල් නිල් පාටෙනුත්,සතුරාට අයත් දේවල් රතු පාටෙනුත්, ලකුණු කරනවා. පෙළ ගැන  කතාව එතනින් ඉවරයි.
   Austrian_Line_Infantry_Platoon_1809  මේ පේළි තුනක් එකතුවෙලා තමයි ඊළඟ හමුදා කොටස සෑදෙන්නේ. ඒ තමයි ‘ඛණ්ඩය - Platoon’ (ප්ලැටූන් කියලා ලස්සන ඉංග්‍රීසි චිත්‍රපටියක් තියනවා, බලලා තියනවද) ඛණ්ඩයක් කියන්නේ පේළි තුනක එකතුව වන 24ම නෙවෙයි. තව ටිකක් වැඩි වෙලා 30 ක් 35 ක් වෙන අවස්ථාත් තිබෙනවා. රටෙන් රටට, හමුදාවෙන් හමුදාවට, මේ ප්‍රමාණය වෙනස් වෙනවා. අපි හිතමුකෝ 30 ක් විතර කියලා. මේකේ ලොක්කා කවුද? ලොක්කලා දෙන්නෙක් ඉන්නවා. පළමුවැනියා තමයි ‘ඛණ්ඩ භාර නිලධාරි – Platoon Commander’. ඔහුට පහළින් ඉන්න දෙවැනි ලොක්කා තමයි ‘ඛණ්ඩ භාර සැරයන් – Platoon Sergeant’. ප්ලැටූන් එකක් සිතියමේ පෙන්වන්නේ කොහොමද? හොර කොල්ලා………………………….. ඔච්චර අමාරු උත්තරේ හොරෙන් බැලුව නේද මගේ ෆයිල් එකෙන්?… හා හරි හරි, තිත් තුන තමයි සංකේතය. ඔය තියෙන්නේ …  :D
   පොහ් . . ..කජු කනවා වගේ වැඩක්නේ මේ හමුදා සිතියම්වල තියන සංකේත කියවන එක. (එහෙමද හිතාගෙන ඉන්නේ මල්ලී . . . .  හරි ඔහොම යන්කෝ ඉස්සරහට. දෙන්නම්  . . . . යන්ඩ)
   Chester_Wilsons_Army_Companyඊළඟ පිරිස තමයිකණ්ඩායම - Company.
  (අනේ මේ වචනය කවදාවත් ‘කොම්පැනි’ කියලා උච්ඡාරණය කරන්න එපා හොඳේ. ‘කම්පනි’ කියලා උච්ඡාරණය කරන්න.(කයන්න විවෘතව. ඒ කියන්නේ ‘කළුපාට’ කියන තැන කයන්න කියවෙන ආකාරයට) මම ශ්‍රී ලංකා විවෘත විශ්ව විද්‍යාලයේ වෘත්තීය ඉංග්‍රීසි පාඨමාලාව හදාරන කාලයේ, මගේ උපදේශිකාවක වූ, සුප්‍රසිද්ධ සිනමා/වේදිකා/ටෙලිනාට්‍ය නිළි, අයිරාංගනී සේරසිංහ මහත්මිය, මට දුන්නා හොඳ ‘ලැච්චර්’ එකක්  :D මට කොම්පැනි කියවෙලා. අප්පේ හරිම සැරයි.
  ඒ වගේමයි මට ඉගැන්වූ ගුරුවරු අතර සැර/හොඳ සුප්‍රසිද්ධ අය තවත් දෙන්නෙක් ඉන්නවා. කෙටි කාලයක් සංගීතය ඉගැන්වූ සුජාතා අත්තනායක මහත්මියත් හරිම හොඳයි, ඒ වුනාට බුදු අම්මේ සැර. නමුත් ඊට පස්සේ මගේ සංගීත ගුරුවරිය වූ විශාරද චන්ද්‍රා රණතුංග නම් අම්මා කෙනෙක්, සහෝදරියක්, වගේ. අයිරාංගනී සේරසිංහ මහත්මියගෙන් ඉංග්‍රීසි ඉගෙනගත්තා වගේම, සුජාතා අත්තනායක මහත්මිය හා විශාරද චන්ද්‍රා රණතුංග මහත්මිය බුදුවෙන්ඩ, හඩු සංගීතයෙන් හොඳ සංගීතය වෙන්කරගැනීමේ හැකියාව සහ සංගීතය රස විඳීමේ හැකියාව, විශාල ලෙස වර්ධනය වුණා.) 
My Teachers
  කම්පනි එකක් හෙවත් කණ්ඩායමක් හැදෙන්නේ ඛණ්ඩ තුනක් එක්වීමෙන්. ඒ ඛණ්ඩ, No1 Platoon, No 2 Platoon No 3 Platoon ආදී වශයෙන් නම් කරනවා. (ආයෙත් කියන්න ඕනෙද රට රටවල් අනුව වෙනස්වෙනවා කියන එක) කණ්ඩායමක ඉන්නේ ඛණ්ඩ තුනේ එකතුව හා සමාන පිරිස නෙවෙයි. ඊට චුට්ටක් වැඩි වෙනවා. සමහරවිට 150 ක් විතර වෙනවා. කවුද ලොක්කා? කණ්ඩායම් භාර නිලධාරි – Company Commander සාමාන්‍යයෙන් එයා මේජර් කෙනෙක්. නමුත් නිලධාරි හිගය නිසා හෙට අනිද්දා මේජර් වෙන්න ඉන්න කපිතන් කෙනෙක් වුනත් පත්කරනවා අපේ රටේ. 
  (මොකක්දෝ කරුමයක් පළදීලා, මම ලුතිතන් කාලේ, වැඩ බලන කණ්ඩායම් භාර නිළධාරි හැටියට පත්කෙරුවා. ඉතින් ලොක්කා වගේ ජීප් එකත් කිහිල්ලේ ගහගෙන, (ඔබ දැකලා ඇති හමුදා නිලධාරීන් ජීප් එකේ යද්දී වම් අත ගරු ගාම්භීර විදිහට ජීප් එකේ ජනෙල් කවුළුව මත තබාගෙන යනවා. ඒකට අපි කියන්නේ ‘ජීප් එක කිහිල්ලේ ගහගෙන යනවා’ කියලා :D ) මමත් හමුදා ක්‍රියාන්විත සාකච්ඡා වලට ගියාම, එතන ඉන්නේ කැප්ටන්ලා, මේජර්ලා, කර්නල්ලා.  බලසේනාධිපති (Brigade Commander) අහනවා, මොකාද අර රිලවා කියලා. (Who is that f****** Monkey කියලා. ගරු සරු ඇතුව අහන්නේ. කාටද ආඩම්බර බලසේනාධිපතිතුමා විශේෂයෙන් අහනකොට ඒ කවුද කියලා)  කොහොමටත් මගේ පෙණුමත් ඒ වගේම නේ.   :D :D :D   හයියෝ  . . . . . . . . .වෙඩි තියාගෙන, බෙල්ලේ වැල දාගෙන, මූදට පැනලා, වහ කාලා, මැරෙන්න හිතෙනවා)
  ඊළඟට කවුද ලොක්කා. ඊළඟට ඉන්නවා ‘කණ්ඩායම් භාර සැරයන් මේජර් - Company Sergeant Major = CSM’ මේ සඳහා පත් කරන්නේ බලලත් නිලධාරි II නිළයේ එක්කෙනෙක්. (මේ නිළතල හා ලාංඡන ඔක්කොම කලින් කියලා තියනවා) ඊළඟට ඉන්නවා ‘කණ්ඩායම් භාර උපකරණ පාලක සැරයන් - Company Quarter Master Sergeant = CQMS’. මේ සඳහා ඉන්නේ මාණ්ඩලික සැරයන් වරයෙක්. මේ CSM සහ CQMS යන දෙදෙනා සොල්දාදු ගණයට අයත් වුනත් ඔවුන්ට වඩා පහළ නිළවල ඉන්න සියලු දෙනාම සර් කියා ඇමතිය යුතුයි. මෙන්න කණ්ඩායම පෙන්වන සංකේතය පහත තියනවා.
 (හමුදාවේ සෑම දෙයකටම කෙටි යෙදුම් තියනවා. Section = Sec, Platoon = Pl, Company = Coy, Battalion = Bn, Brigade = Bde, Division = Div, Army = Ay, Section Commander = Sec Comd, Platoon Commander = Pl Comd, Brigade Commander = Bde Comd. මේ කෙටි යෙදුම් සප්ත මහා සාගරේ වගේ මහා ගොඩක් තියනවා. වෙන ලිපියකින් කතාකරමු)
200px-Platoon_Nato_svg
 tmu op spe 2  දිග වැඩිද? අමාරුද? මෙතනින් නවත්තන්නද? හරි, තව එකක් කියලා නවත්තනවා. කණ්ඩායම් හතරක් පහක් එකතුවීමෙන් හැදෙන හමුදා සංස්ථාව තමයි ‘බලඇණිය - Battalion’. බලඇණියක සාමාන්‍යයෙන් අවම වශයෙන් 500 ක් පමණ සිටින අතර උපරිම වශයෙන් 700 – 800 ක් ඉන්නවා. (අවශ්‍යතාව අනුව තවත් වැඩිවෙනවා විවිධ කොටස් වෙනත් අංශ වලින් ගෙනත් එකතු කලාම. මොනවද ඒ කොටස්? බිඳහෙලීම්, පිපිරවීම් හා මර උගුල් සඳහා ඉංජිනේරු සෙබළුන්, පණිවිඩ හුවමාරු විශේෂ ගුවන්විදුලි යන්ත්‍ර සඳහා සංඥා සෙබළුන්, සමහරවිට ස්නයිපර් සෙබළුන් ආදී වශයෙන්) අණදෙන්නේ ‘ලුතිතන් කර්නල් – Lieutenant Colonel’ වරයෙක්. නමුත් අපේ හමුදාවේ නිලධාරි හිගය නිසා මේජර් නිලයේ අණදෙන නිලධාරි වරුන් ඉන්නවා. ගරු මම තුමාත්, මේජර් නිළයේ සිටියදී, පාබල ඒකකයක අණදෙන නිළධාරි වීමේ වාසනාව (වාසනාව? :P ) ලැබුවාවූ පින්වන්තයෙක්. (පින්වන්තයෙක්?) ඊළඟට ඉන්නේ ‘දෙවැනි අණදෙන නිළධාරි – 2nd in Command’ = 2iC. ඔහු බලඇණියේ ඉන්න ජ්‍යොෂ්ඨතම මේජර්. (ඉන්දියානු යුද හමුදාවේ, කර්නල් වරයකු පාබල බල ඇණියකට අණදෙන අතර, දෙවැනි අණදෙන නිළධාරි වශයෙන් ක්‍රියා කරන්නේ, ලුතිතන් කර්නල් වරයෙක්)
  මම කිව්වානේ කම්පනි කීපයක් තිබෙනවා කියා බලඇණියක. ඒවා නම් කරන්නේ A Company (යුද හමුදා කෙටි යෙදුම Military Abbreviation = A Coy), B Company (B Coy) ආදී වශයෙන් මේ ඒ, බී,  සී,  කියන ඒවා උච්ඡාරණය කරන්නේ හමුදාවට ආවේනික ක්‍රමයකට කියලා කිව්වා මතකද? (හම්මෝ……මේ බ්ලොග් අඩවිය නිසා, දැන් ඔයාලා හමුදාව ගැන දන්නා දේවල් හරී ගොඩයි, නේද මෙයාලා…….. :D :D ) ඒ අනුව අල්ෆා කම්පනි, බ්‍රාවෝ කම්පනි, ලෙස තමයි කියන්නේ. එක කම්පනියක් තියනවා ‘Support Company - ආධාරක කණ්ඩායම’ කියලා. ඒ කණ්ඩායමේ තමයි ලොකු මෝටාර්, ආර් පී ජී අංශ, බර මැෂින් තුවක්කු අංශ, තිබෙන්නේ. සාමාන්‍යයෙන්, බලඇණි අධාරක අවි පිලිබඳ විශේෂ පාඨමාලාව Battalion support weapon course = BSW සමත් මේජර් කෙනෙකුට තමයි ආධාරක කණ්ඩායම අණදීම ලැබෙන්නේ.
  බලඇණි මූලස්ථානයේ ඉන්න අනික් අය කවුද? ඔන්න මෙතැනදී නම් මම අපේ හමුදාවට ආසන්නව යමින් ලියන්නේ. දෙවැනි අණදෙන නිළධාරි ළඟට ඉන්නේ ‘විධායක අධිකාරි - Adjutant’ ඔහු අණදෙන නිළධාරිගේ ‘මාණ්ඩලික නිළධාරියා – Staff Officer’. ඔහු තමයි අණදෙන නිළධාරි දෙන නියෝග නොපමාව, විධිමත්ව, ක්‍රියාත්මක වෙනවාද යන්න සොයාබලන්නේ. බලඇණියේ විනය හා පරිපාලනය ගැනත් ඔහු සොයාබලා අවශ්‍ය කටයුතු කළයුතුයි. පුහුණු කටයුතු භාරව ක්‍රියා කළයුතුයි. (රාජකාරි ලැයිස්තුව දිගයි) සාමාන්‍යයෙන් විධායක අධිකාරි ලෙස පත්වන්නේ කපිතන් නිළයේ නිළධාරියෙක්. ඊළඟට ඉන්නවා බුද්ධි නිළධාරි. බොහෝවිට ලුතිතන් හෝ කපිතන් (කපිතාන් නෙවෙයි කපිතන්) නිළයේ නිළධාරියෙක්. ඒ වගේම බලඇණියේ උපකරණ පාලක නිළධාරියා ඉන්නවා. (අපේ හමුදාවේ ක්‍රමය අනුව, මොහු, කෝප්‍රල් නිළයේ සිට බලලත් නිලධාරි 2 දක්වා නිළයක සේවය කර, ඉන් ඉවත්ව, නැවත පුහුණුවක් ලබා උපකරණ පාලක අධිකාරියට පත්කළ නිළධාරියෙක්) ඔහු ඉන්නෙත් බලඇණි මූලස්ථානයේ. ඔහු බලඇණියේ සියළු දෙනාගේ ආහාර පාන, ඇඳුම් පැළඳුම්, අවි සහ පතරොම්, ගැන සොයාබලා කටයුතු කරනවා. ඔහුගේ සහයට ‘රෙජිමේන්තු උපකරණ පාලක සැරයන් මේජර් - Regiment Quarter Master Sergeant = RQMS’ ඉන්නවා. ඔහුත් බලලත් නිලධාරි 2 පන්තියේ කෙනෙක්. බලඇණියක සිටින ජ්‍යොෂ්ඨතම සෙබලා හෙවත් ‘රෙජිමේන්තු සැරයන් මේජර් - Regiment Sergeant Major = RSM’ (ඔහු බලලත් නිලධාරි 1 පන්තියේ) ඉන්නෙත් බලඇණි මූලස්ථානයේ. බල ඇණියේ විනය, පරිපාලනය, පුහුණු කටයුතු තමයි මොහුගේ වගකීම් අතර ප්‍රධාන තැනක් ගන්නේ. බලඇණි මූලස්ථානයේ ආරක්ෂාව සළසන්නේ ‘මූලස්ථාන කණ්ඩායමෙන් – Headquarter Company’ සාමාන්‍යයෙන් එහි අණදීම් පැවරෙන්නේ දෙවැනි අණදෙන නිලධාරිට පසුව සිටින ජ්‍යොෂ්ඨතම මේජර්ටයි. මෙන්න බලඇණියේ සංකේතය.
200px-Platoon_Nato_svgඅම්මෝ, දැන්නම් වචන 1300 ත් පැනලා. අදට මේ ඇති. මෙතනින් එහා ටික ඊළඟ ලිපියෙන් කියන්නම්. නැත්නම් ඔලුව කුරුවල් වෙනවා. ඔය සංකේත අමතක කරන්න එපා. ඉස්සරහට ඕනෑ වෙනවා. අමතක කරලා මගෙන් හොඳ ‘ආමි හබ්බ’ අහගන්ඩත් එපා.  :D :D වෙලාවක් තිබුණොත්, අර මම ඉස්සර කියලා දීපු, හමුදා නිළ ලාංඡන ලිපියේ, පළමුවැනි කොටස සහ දෙවැනි කොටස  නැවත කියවන්න. එය මේ ලිපියට සම්බන්ධ නිසා.
වෙනදා වගේම පින්තූර ලබාගත්තේ Google Images වෙතින්
My Signature for Blog2013 අප්‍රේල් මස 04 වැනි දින 2318 පැය
.emoWrap { position:relative; padding:10px; margin-bottom:7px; background:#fff; /* IE10 Consumer Preview */ background-image: -ms-linear-gradient(right, #FFFFFF 0%, #FFF9F2 100%); /* Mozilla Firefox */ background-image: -moz-linear-gradient(right, #FFFFFF 0%, #FFF9F2 100%); /* Opera */ background-image: -o-linear-gradient(right, #FFFFFF 0%, #FFF9F2 100%); /* Webkit (Safari/Chrome 10) */ background-image: -webkit-gradient(linear, right top, left top, color-stop(0, #FFFFFF), color-stop(1, #FFF9F2)); /* Webkit (Chrome 11+) */ background-image: -webkit-linear-gradient(right, #FFFFFF 0%, #FFF9F2 100%); /* W3C Markup, IE10 Release Preview */ background-image: linear-gradient(to left, #FFFFFF 0%, #FFF9F2 100%); border:3px solid #860000; -moz-border-radius:5px; -webkit-border-radius:5px; border-radius:5px; box-shadow:0 4px 6px rgba(0,0,0,0.1),0 1px 1px rgba(0,0,0,0.3); -moz-box-shadow:0 4px 6px rgba(0,0,0,0.1),0 1px 1px rgba(0,0,0,0.3); -webkit-box-shadow:0 4px 6px rgba(0,0,0,0.1),0 1px 1px rgba(0,0,0,0.3); box-shadow:0 2px 6px rgba(0,0,0,0.1),0 1px 1px rgba(0,0,0,0.3); font-weight:normal; color:#333; } .emoWrap:after { content:""; position:absolute; bottom:-10px; left:10px; border-top:10px solid #860000; border-right:20px solid transparent; width:0; height:0; line-height:0; }