පාසල ඇරී ගෙදර බලා යන අතරමග, අපි නොවරදවාම නවතින එක තැනක් වෙයි. එනම් ‘බේත් තෙල් කාරයන්’ ලෙස අපේ වැඩිහිටියන් විසින් හැඳින්වුණු විවිධ ඔෳෂධීය තෙල් වර්ග කල්ක හා ගුලි වර්ග, කුඩු වර්ග (දැන් කාලේ කුඩ්ඩන් පාවිච්චි කරන කුඩු නොවේ) විකුණන වෙළෙන්දන් සිටින එක්තරා දැවැන්ත මාර ගසක් යට ය. (අතීතයේදී කොළඹ – මහනුවර මාර්ගයේ සිටුවන ලද මේ මාර ගස් වලින් සමහරක් දැවැන්ත ගස් ලෙස අදටත් ශේෂව පවතී. සමහර ගස් එසේ තිබෙන්නට හැරීම අනතුරුදායක වන්නේ පාරේ යන වාහන වලට බාධා වීම, පාරට කඩා වැටීමට ඉඩ තිබීම යන හේතු නිසාය.) මා මෙහි සඳහන් කරන මාර ගසද අද ඉවත් කර ඇත්තේ නගරය පුළුල් කිරීමේ හේතුවෙනි. මේ මාර ගස තිබුනේ නගරයේ සුප්රසිද්ධ අදටත් හොඳින් ක්රියාත්මක සිනමා ශාලාවක් ඉදිරිපිටය. මේ ගස යටට එක එක දිනවල විවිධාකාරයේ බේත් තෙල් කාරයෝ පැමිණෙති. එයින් අපේ සිත් වඩාත් පැහැරගත් තැනැත්තා වූයේ විවිධ සර්පයින් විශාල ගණනක් එකවර ප්රදර්ශනය කරමින්, සර්ප විෂනාෂක තෙල් විකිනූ වෙළෙන්දාය. මුලින්ම ඔහු මාර ගසට පිටුපා සිටගෙන, ඔහු ඉදිරිපිට අඩි 10 ක පමණ විශ්කම්භයකින් යුත් අඩ කවයක සර්පයන් සහිත පෙට්ටි තබා ඒවා විවෘත කරයි. එයින් එලියට එන නානාප්රකාර සර්පයන් හඳුන්වාදෙන විට අපි හොඳින් අසා බලා ඉගෙන ගනිමු. ඇත්තෙන්ම එය පසු කාලයේදී සර්පයන් හඳුනා ගැනීමට ඉවහල් වූ ප්රායෝගික පාඩමක් වූ බව නොකියාම නොහැකිය. මේ ඉදිරිපත් කිරීමේදී එම සර්පයන්ගේ නම් පමණක් නොව, ඔවුන්ගේ හැසිරීම, අහාර රටාව, ආදී තොරතුරුද ඔහු කියයි.
කෙසේ වෙතත් නිදි මාපිලා නමැති සර්පයා ගෙදරක නිදන කාමරයේ වහලයේ එල්ලී එකකුගේ වලිගය තවකෙකුගේ මුවින් ඩැහැගෙන ලනුවක් මෙන් ඇඳට පහත්වී නිදා සිටින අයගේ ඇස මුලට දෂ්ඨ කොට ඔහු මිය යනතුරු ලේ සියල්ල උරා බොන බව අසන අපි පුදුමයට පත්වන අතර, සමහර කාන්තාවන් භීතියෙන් ඇලලී යන බව ඔවුන්ගේ මුහුණු දෙස බැලීමෙන් පෙනීයයි. එහෙත් එය ‘ටොන් පචයක්’ බව තේරුම් ගත්තේ තරුණ වියට එළඹීමෙන් පසුවය. මීළඟට එන්නේ මේ ඉදිරිපත් කිරීමේ උච්චතම අවස්ථාවයි මෙහිදී ඔහු, රැවුල බාන රේසර් තලයකින්, තම දිව, දිග අතට කීප තැනකින් පලා ගනියි. එය කිරීමට පෙර ඔහු, ඉතා භයානක දෙයක් පෙන්වන බවත්, එබැවින් කාන්තාවන් හා ළමුන් වහා එතනින් (මාර ගස යටින්) වහා ඉවත්විය යුතු බවත් පවසයි. කාන්තාවන් සිහි නැති වුනොත් වග නොකියන බවද කියයි. මේ සියල්ල, අද කාලයේදී ‘ළමයින්ට සුදුසු නැත’ ආදී වශයෙන් ඔවුන් වඩාත් ආකර්ෂණය කරගැනීම සඳහා රූපවාහිනී නාලිකාවක යොදන දැන්වීමක් වැන්න. පලාගත් දිවෙන් ගලන ‘ලේ’, ඔහු තම නිරුවත් පපුව මත වැටෙන්නට සලස්වයි. ඇත්තෙන්ම මේ අවස්ථාවේදී සමහර කාන්තාවෝ ‘අනේ අපොයි’ කියමින් එතනින් ඉවත්ව යති. එහෙත් නොමිලේ ලැබෙන මේ ත්රාසය අත්හැර යන්නට අපිනම් සූදානම් නැත. අපි දිගටම බලාගෙන හිඳිමු. ඉන්පසු ඔහු එක පෙට්ටියකින් දැවැන්ත පිඹුරෙක් එලියට ගනී. ඔහු පිඹුරාගේ හිස තමන්ගේ පපුවේ ඇති ‘රුධිර දහරා’ වෙත යොමු කලවිට පිඹුරා අනලස්ව ඒවා ලෙවකා දමයි. අවසානයේදී ඔහු තමන් සතු මහා බලසම්පන්න තෙල් කුප්පියක් අතට ගනී එයින් ස්වල්පයක් මුවට හලාගන්න ඔහු මුඛය වසාගෙන මොහොතක් සිට ඉතිරි තෙල් බින්දු කීපයක් මුවින් බිමට හලයි. අනතුරුව ප්රේක්ෂකයන් වෙත තම දිව දික්කර පෙන්වන ඔහු එක කැපුම් තුවාලයක් හෝ ඇත්නම් පෙන්වන ලෙස කියයි. ඇත්තෙන්ම ඔහුගේ දිවට කිසිදු හානියක් වී නැත. ඔහු මේ පෙන්වූවේ අති දක්ෂ ඇස්බැන්දුමක් බව, එකල අපට තබා අපේ වැඩිහිටියන් බොහොමයකට නොවැටහුනි. එහි ප්රතිඵලය වූයේ අර මහත් ඵල මහානිසංස තෙල් උණු කැවුම් මෙන් විකිණී යාමය. තවත් කතා පසුවට . . . . . . . .