පසුගිය දිනවල අලුත්ගම සහ බේරුවල ප්රදේශවල ඇතිවූ අවාසනාවන්ත, කාලකණ්නි සිදුවීම් පිළිබඳව තවමත් බ්ලොග් අඩවි වල කතාබහට ලක්වෙනවා. ජනමාධ්ය හා ජඩ මාධ්ය, තව සෑහෙන කාලයක්, කුණු මිනීමස් රසට ඇදී එන ගිජු ලිහිණියන් මෙන්, කුණු රසය අවුස්සමින්, මහජනතාවට කට ඇරගෙන, තුෂ්නිම්භූතව, ඉන්න දේවල් පෙන්නයි, කියයි, ලියයි. මිනිස්සු සෑහෙන ප්රමාණයක් ඒවා බලා, අසා, කියවා, අවිචාරයෙන් හැසිරෙයි. ඔයටික නේ වෙන්නේ.
සමහර බ්ලොග් අඩවි වල 1915 සිංහල - මුස්ලිම් කෝලාහලය ගැනත් ලියවෙලා තිබුණා. මට හිතුනා ටිකක් ඒ ගැන හොයලා බලන්න. ඔය අතරේදී මට මතක්වුනා මගේ පැරණි පොත් පෙට්ටියක ඒ සිද්ධිය සම්බන්ධ පොතක් තිබෙන බව. ඒ පොත මගේ පියාගෙන් මට ලැබුණේ සෑහෙන කලකට ඉහතදී. මට මතක හැටියට 1970 දශකයේ අග භාගයේදී. බොහොම අමාරුවෙන් පොත් පෙට්ටි කීපයක් අවුස්සලා අන්තිමට පොත හොයාගත්තේ ඊයේ උදේ. (2014/06/17) ඊයේ දවසම කළේ, පොතේ ඉරුණු තැන්, 'බයින්ඩර්ස් ගම්' ගාලා අලවලා, පිළිසකර කරන එකයි. පොතේ පිටු දුර්වර්ණ වෙලා. ස්කෑනරය මතට කඩදාසි කුඩු වගේ දූවිල්ලක් වැටුණ නිසා, සෑම පිටුවක්ම තීන්ත ගාන බුරුසුවකින්, පිසදාන්න සිදුවුණා. බොහොම අමාරුවෙන් ස්කෑන් කර, කියවීමට පහසුවන පරිදි, පිටු වල වර්ණය, පින්තූර සංස්කරණය කරන මෘදුකාංගයකින් සැකසුවා. මෙන්න ඒ පොත.
මා හිතන්නේ නැහැ අද මේ පොත පහසුවෙන් සොයාගත හැකියැයි කියා පොත මුද්රණය කර තිබෙන්නේ 1916 දී, ලන්ඩන් නුවරදී. අවුරුදු 98 ක් පරණ පොතක් කියලා හිතාගන්නත් බැහැ. පොතේ මිල සඳහන් වන්නේ නැහැ. මෙම පොත, සමහර විට රාජ්ය ලේඛනාගාරයේ සංරක්ෂණය කොට ඇති. එමෙන්ම කොළඹ මහජන පුස්තකාලය, කොළඹ විශ්ව විද්යාලයේ නීති පීඨයේ පුස්තකාලය, වැනි තැන්වල තිබෙන්නට පුළුවන්. පොත සම්පූර්ණයෙන්ම නොකියවා, විවිධ මාතෘකා ඔස්සේ තෝරාගත් පරිඡේද කීපයක් මා කියවූවා. ඉන් පසුවයි, ඔබ සමග මේ පොතේ එන තොරතුරු බෙදාගන්නට හිතුනේ. මේ පොත ලියා තිබෙන්නේ, එවකට ලංකා ව්යවස්ථාදායක මන්ත්රණ සභාවේ සාමාජිකයකු වූ, එමෙන්ම ලංකාවට නිදහස ලබාගැනීමේ ව්යාපාරයේ පුරෝගාමියකු වූ, ශ්රීමත් පොන්නම්බලම් රාමනාදන් මැතිතුමායි.
හොඳයි පොතේ කතන්දරේ එතනින් නවත්තලා මාතෘකාවට බහිමු. අපේ රටේ සමාජය තුළ, අළු යට ගිනි පුපුරු මෙන් නිවී නිවී දැල්වෙන ජාතිවාදයට, ආගම් වාදයට, විසඳුමක් නැද්ද? විශේෂයෙන් මේ දිනවල යළිත් මතුවී තිබෙන සිංහල බෞද්ධ සහ මුස්ලිම් දෙපාර්ශවය අතර ගැටුම, අළු යට ගිනි පුපුරු නැවත ඇවිලීම නොවන්නේද? සෑම රජයක්ම, සෑම දේශපාලන පක්ෂයක්ම, කටින් බතලකොල හිටවනවා විතරක්ද? 1915 දීත් සිංහල බෞද්ධ සහ මුස්ලිම් ගැටුමක් සිදුවුනාලු. එදා මොකද වුණේ කියලා මේ පොතෙන් බලමුද?
මෙතනින් එහාට වුනේ මේකයි. රජය මගින් ම පෙරහැර පැවැත්වීමට දුන් අවසරය රජය මගින්ම අවලංගු කලාම බෞද්ධ නායකයන් (නිළමේ වරුන්) ලොකු ප්රශ්නයකට මැදිවෙනවා. ඔවුන් දන්නවා 1815 උඩරට ගිවිසුමේ වගන්තියක් තිබෙන බව කිසිදු බාධාකිරීමකින් තොරව බුද්ධාගමේ කටයුතු කරගෙනයාමට අවසර තිබෙන බවට. ඉතින් ඔවුන් මහනුවර දිස්ත්රික් උසාවියේ නඩුවක් පවරනවා තම මානව හිමිකම් ඉල්ලා. එයින් ජයගන්න ඔවුන් පෙරහැර පැවැත්වීමට කටයුතු සංවිධානය කරමින් තිබියදී මුස්ලිම් වරුන් විසින් ශ්රේෂ්ඨාධිකරණයට කල අභියාචනයක් අනුව තීන්දුවක් ලැබෙනවා, දිස්ත්රික් උසාවියේ තීන්දුව වෙනස්කර, පෙරහැර පැවැත්වීමේදී පොලීසිය සහ පළාත් පාලන ඒකකය මගින් දෙන උපදෙස් පිලිපැදියයුතු බවට. මේ අතර කුරුණෑගල තෙලියාගොන්න ප්රදේශයේදී බෞද්ධ පෙරහරකට ප්රහාරයක් එල්ල වෙනවා. සියල්ල විඳදරාගනිමින් නුවර පෙරහැර සංවිධානය කෙරෙනවා. එහිදී සිදුවන්නේ මෙයයි.
1915 මැයි මස 29 වැනි දින ඇරඹෙන මේ ජාතිවාදී/ආගම්වාදී කෝලාහල අවසන් වන්නේ 1915 ජූනි මස 5 වැනිදායි. ඒ කාලය තුළ තුවාල/මියයාම් ගණන් හිලව්, අදවගේ රස කර කර කියලා නොතිබීම වාසනාවක්. ඊට පස්සේ මොකද වුණේ? බෙදා වෙන්කොට පාලනය කිරීම නමැති නින්දිත ක්රමය අප මත පැටවූ සුද්දා, අපිටම තියලා කැපුවා. කාපු මකුණාටයි නොකාපු මකුණාටයි ඔක්කොටම දඬුවම් කරන්නයි සුද්දා ලැස්ති වුනේ. ඒක කලේ කලබල පවතී පලාත්වල හිටිය සැක කටයුතු පුද්ගලයන් සියල්ල අත්අඩංගුවට ගැනීමෙන් පමණක් නෙවෙයි. මහජනතාවගේ ඉඩම් පවරා ගැනීමෙන්. මෙන්න බලන්න සුද්දා සහ සුද්දාගේ ගෝලයන් වූ සමහර අපේම උන්නැහේලා මොනවද කලේ කියලා.
මහ මුදලි සොලමන් ඩයස් බණ්ඩාරනායක (අගමැති සොලමන් වෙස්ට් රිජ්වේ ඩයස් බණ්ඩාරනායක මහතාගේ පියා) තම දේශපාලන හා පෞද්ගලික එදිරිවාදී පුද්ගලයන් මේ කලබල වලට වගකිවයුත්තන් සේ සලකා නීතිය ඉදිරියට ගෙනගිය හැටිත්, ඔවුන් ඉතා අපහසුවෙන් (සමහරු සිර දඬුවම් ද විඳ) ගැලවුන හැටිත් මේ පොතේ විස්තර කෙරෙනවා. මෙන්න එලෙස අත්අඩංගුවට පත්වූ අයගෙන් කීපදෙනෙක්.
Government reaction
The then British Government of Ceylon governed by Sir Robert Chalmers came down with a heavy hand on the Sinhalese community and declared martial law on 2 June 1915 and ordered the police and the Army to shoot any one who they deemed a rioter without a trial.
The colonial government arrested many prominent Sinhalese politicians and leaders on charges of treason and their houses were searched. Those arrested included D C Senanayake, his brothers, F R Senanayake, D.S. Senanayake (later the first prime minister of Ceylon), D B Jayatilaka, W A de Silva, F R Dias Bandaranaike, E T de Silva, Dr Casius Ferreira, C Batuvantudawe, D P A Wijewardene, John de Silva, W H W Perera, Martinus Perera, John M Senivaratne, H Amarasurya, D E Weerasuriya, Reverent G D Lanerolle, E A P Wijeyeratne, Harry Mel, A H E Molamure, D B Jayatilaka, A E Goonesinha, Battaramulla Unanse - a monk, Edmund and Dr C A Hewavitharatne, the brothers of Anagarika Dharmapala, who was also interned in Calcutta, where he had been during the unrest. After the arrests, riot compensation was exacted under threat of force
තම දේපොළ අහිමිවීමේ තර්ජනයට මුහුණදී සිටින අහිංසක වැසියන් වෙනුවෙන් හඬ නගන්නේ මේ පොතේ කර්තෘ වන පොන්නම්බලම් මහතායි. මෙන්න උදාහරණ.
දැන් මේ ටික කියවා හිතන්න එපා, සිංහල මිනිස්සු බෝ පැල වගේ හිටියා, මුස්ලිම් මිනිස්සු තමයි ඔක්කොම කළේ කියලා. මෙන්න සිංහල ජන නායකයකුගේම ප්රකාශයකින් පැහැදිලි වෙනවා සිංහලයන් කෝලාහලයට සම්බන්ධවූ ආකාරය.
දැන් හොඳට හිතා බලන්න. එදා වෙච්චි දේම තමයි වෙනත් මුහුණුවරකින් අදත් සිදුවෙන්නේ. ඇයි මෙහෙම වෙන්නේ?
1. දේශපාලුවෝ බොහොමයක් මේ වගේ ප්රශ්න වලදී දෙන්නේ එදාවේල උත්තරයක්. යොදන්නේ එදාවේල පිළියම්. අලුත්ගම ප්රශනය වෙනුවෙන් සිංහල සහ මුස්ලිම් මිනිස්සු හිරේ යවලා, පුලුවන්නම් එල්ලුම්ගස් යවලා ප්රශ්නය විසඳෙන්නේ නැහැ.
2. හුදෙක් ආගම් සහ ජාතීන් පමණක් නියෝජනය කරන සමහර දේශපාලන පක්ෂ බොහොම කැමතියි මේ වගේ වියවුල් ඇතිවෙනවානම්. ඒ තුළ තමයි දේශීය හා විදේශීය වශයෙන් ඔවුන්ගේ පැවැත්ම රඳා පවතින්නේ.
3. ප්රශ්න විසඳනවා කියමින් ලෝකෙට ඇහෙන්න කයිය ගහන ජන නායකයෝ කරෙන්නෙත් ලොකුම බොරුවක්. ඔවුන්ට අවශ්ය මේ වගේ දේවල් විසඳන්න මම හැර වෙන කවුරුවත් මේ ලෝකේ නැහැ කියලා පෙන්නලා ජනතාව ගොනාට අන්දවාගන්න. ඡන්ද ටික හූරාකන්න.
4. විරුද්ධ පක්ෂ වලිනුත් සාර්ථක විසඳුම් යෝජනා ඉදිරිපත් වෙන බවක් පෙනෙන්න නැහැ. ඔවුන් බලන්නෙත් දේශපාලන වාසි ගන්න පමණයි. අපි බලයට ආවොත් දළදා මාලිගාව ඉස්සරහපිට පල්ලියක් ගහන්න ඉඩ දෙනවා කියලා හොරෙන් පොරොන්දු වුනත් පුදුම වෙන්න දෙයක් නැහැ. කවුරුත් බලයට කෑදරයි.
ඇත්තටම මේ වගේ ප්රශ්න වලට විසඳුම් තියනවද? අපොයි ඔව් තියනවා.
1. නීතියේ ආධිපත්යය කාටත් එක සමාන කිරීම තමයි මේ ප්රශ්නය ඇතුළු අද මේ රට වල් වැදී තිබෙන බොහොමයක් අර්බුද සඳහා ගතයුතු අතිශයින් ප්රමුඛස්ථානය දියයුතු ක්රියාමාර්ගය. බොදු බල සේනාවට එක නීතියක්. තොන්ඩමන්ට ගණන්කාරකම් පෙන්නන්න පුළුවන් විදිහට තව නීතියක්. (ඊයේ පෙරේදා දවසක හෙල්මට් නැතුව බයිසිකල් පදිමින් දොස්තර මහත්තයෙකුට ජාති දාපු මේ මිනිහා ඇමතියෙක් කියලා කියන්න පුලුවන්ද?) ආදී වශයෙන් නීතිය හෑල්ලුවට ලක්වීමේ උදාහරණ සිය ගණනක් ඔබ දන්නවා ඇති.
2. ජාතීන් හෝ ආගම් පදනම් කරගනිමින් පාසල් පිහිටුවීම නැවැත්විය යුතුයි. ඒ තමයි මේ අර්බුදවල වැදගත් මූල බීජය. කුඩාකාලේ ඉඳලම ජාතීන් සහ ආගම් වශයෙන් බෙදීම තුල නැතිවන්නේ සමානාත්මතාවයි. වැඩිහිටි අයට මතක ඇති අපිත් එක්ක ඒකාලේ ඉගෙනගත්ත මුස්ලිම්, දෙමළ, බර්ගර්, යාළුවො අතරින් එකෙක් හෝ දෙන්නෙක් පමණයි පසුව ජාතිවාදී පැත්තට බරවුනේ.
3. තම මව් භාෂාව මෙන්ම ඉංග්රීසි භාෂාව ඉගෙනීම අනිවාර්ය කලයුතුයි.
4. අනෙකාගේ ජාතික, ආගමික කටයුතු තම පෞද්ගලික නිදහසට හෝ රටේ නීතියට හානියක් නොවනතාක්කල් එය ඉවසා සිටීමට කුඩාකල සිටම පුරුදු පුහුණු කලයුතුයි. (හැබැයි යාපනේ, වවුනියාවේ, මඩකලපුවේ, හෙල්මට් නැතුව මෝටර් බයිසිකල් පැදීම, පසුපස අසුනේ හරහට වාඩිවී ගමන් කිරීම, වාහන ගමනාගමනයට බාධාවන පරිදි රෑට පාරමැද, ක්රිකට් හෝ අර වේවැල් බෝලයෙන් කරන (රාග?) ක්රීඩාව කිරීම, වාහන හා පුද්ගලයන් පරීක්ෂා කරන පොලීසියට බාධා කිරීම සහ බලපෑම් කිරීම, (ඒකනම් මෙහෙත් වෙනවනේ) බැංකු වලට ඇතුළුවීමේදී සම්පූර්ණ මුහුණ ආවරණය වන කළු ලෝගුවේ මුහුණු ආවරණය ඉවත් නොකිරීම, වගේ දේවල් නැවැත්විය යුතුයි) මඩකලපුව, කොටගල, වැනි නගරවල කර ඇති ඉදිකිරීම් අපි ඉවසා සිටින්නේ සහජීවනය අප තුළ ඇතිනිසා නේද? කුරුණෑගල ගල මත ඉදිකළ මහ බුදුරුව පාමුල පල්ලියක් තිබෙන්නේ. ඒ අයත් එසේම ඉවසන බවයි පෙනෙන්නේ. එක වරක් පමණක් ඒ බුදුරුවට කළුතෙල් ප්රහාරයක් එල්ල වුනා. කළේ කවුද කියා දන්නේ නැහැ.
තවත් බොහෝ දේවල් මීට එකතු කරන්න ඔබට පුළුවන්. මා කැමතියි ඔබ ආවේගශීලී නොවී, සංවාදශීලීව අදහස් දක්වනවානම්. එවිට අපිට පුළුවන් මේ සංවාදය තවත් ඉදිරියට ගෙනයන්නට.
ආශ්රිත ලිපි
- http://ceylontoday.lk/59-22953-news-detail-what-happened-in-1915-was-not-a-sinhala-muslim-clash.html
- http://atimes.com/ind-pak/CH25Df02.html
- http://tamilnation.co/forum/sachisrikantha/muslim.htm
- http://www.islamawareness.net/Asia/SriLanka/communalisation.html
- http://en.wikipedia.org/wiki/1915_Sinhalese_Muslim_riots